وقتی صحبت از مدیریت و مدیریت ریسک شرکتی میشود، هیئت مدیره شرکت نقش اساسی و مهم را برای مدیریت موثر مجموعه خود ایفا میکنند. اما مساله این است که درک این موضوع همیشه و برای همه آسان نیست. نقش هیئت مدیره در مدیریت ریسک شرکت و مدیریت شرکت میتواند شبکهای درهم و پیچیده باشد. اعضای پیشرو شرکت میتوانند سوالاتی از قبیل این که چه کسی در هیئت مدیره پاسخگو است؟ یا اهداف هیئت مدیره به هر چیست؟ را بپرسند.
در حالی که هیئت مدیره هر شرکت نقش مهمی در مدیریت دارند اما باید دقیقا شرح وظایف مدیریت آنها مشخص شده باشد و این مساله که آنها چه مسئولیتهایی دارند و هر کدام از اعضا در زمان مدیریت باید پاسخگو باشند و فرایند مدیریتی آنها و نقش هیئت مدیره باید مشخص شود.
در این مقاله قصد داریم به بسیاری از سوالاتی که ممکن است در مورد نقش های اصلی هیئت مدیره در مدیریت ریسک شرکتها داشته باشند را پاسخ دهیم. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر و برای پاسخ به هر سوالی توصیه میکنیم ادامه مطلب را بخوانید.
هیئت مدیره در مقابل چه کسانی باید پاسخگو باشند؟
اول باید از مسئولیتپذیری صحبت کنیم. وقتی نوبت به هیئت مدیره میرسد، باید مشخص شود دقیقا چه کسی در میان آنها مسئولیت اصلی را دارد؟ آیا آنها در سیستم خود تعادل دارند یا اینکه همه آنها نقش حاکمیتی را دارند؟
یک پاسخ بسیار پیچیدهتر برای تعیین سطح پاسخگویی هیئت مدیره حول ماهیت هیئت مدیره میچرخد. اگرچه معمولا سیستم سلسله مراتبی در صدر تفکری مدیریت قرار دارد اما این سیستم سلسه مراتبی سیستم مناسب نیست. هیئت مدیره باید در یک سیستم متعادل کار کنند و هیئت مدیره باید به گروههای مختلف مانند سهامداران، تنظیمکنندهها و ذینفعان شرکت پاسخگو باشند.
نقش هیئت مدیره چیست؟
به عبارت ساده تر، نقش هیئت مدیره در اداره هر شرکت بسیار متفاوت از دیدگاه مدیریتی یا نقش مدیریتی است. آنها باید مسئول کلیه امور باشند. در عوض، هیئت مدیره باید مسئولیت نظارت را بر عهده بگیرد، اما در مورد رسیدگی به کارکردهای روزانه و مدبریتی نباید نگران باشد.
برخی از مسئولیتهای و نقشهای اصلی هیئت را در اینجا بیان خواهیم کرد:
- مدیریت نظارت
- ارائه روشها و مثالهای رهبری سازمانی
- تعیین ارزشهای اصلی شرکت
- ایجاد یک چارچوب اخلاقی برای ساختار سازمانی
- تسهیل تعیین خط مشی استراتژیک
- ایجاد چارچوبی برای کنترل مدیریت ریسک
- نظارت بر مدیریت استعدادها و مدیران ارشد، از جمله بخشهایی از استخدام، برنامه ریزی و جبران خسارت آنها.
همانطور که مشاهده میکنید هیئت مدیره جنبههای مختلفی از مسئولیت را در اداره یک شرکت از جمله بانک دارند که شامل مسئولیت پاسخگویی بخ خصوص در شرایط ریسک را برعهده دارند. صرف نظر از مسئولیت یا وظیفه خاصی که هیئت مدیره بر عهده دارد باید در جهت اطمینان از عملکرد ایمن، سالم و مطابق با قوانین و مقررات و سایر شرایط هم دقت کافی را داشته باشند.
شرایط صلاحیت هیئت مدیره چیست؟
نه تنها باید برای هر کدام از اعضای هیئت مدیره بلکه باید برای کل هیئت مدیره نیز صلاحیتهای عمومی و خاص در نظر گرفته شود. هیئت مدیره ایده آل با ترکیبی از افراد متنوع ساخته میشود، به عنوان مثال افرادی که دارای دانش ترکیبی هستند به طور معمول میخواهند بهترین و ایدهآلترین هیئت مدیره را تشکیل دهند. تنوع یک اصل مهم در زمان تعیین هیئت مدیره ایده آل است. به عنوان مثال یک هیئت مدیره خوب باید دارای افرادی با سابقه خوب باشد و همچنین باید دارای امکان افشای هرگونه روابط و تعارضات احتمالی در منافعی که باعث میشود آنها برای جلوگیری از رسیدگی به موضوعات خاص خودداری کنند باشد. هیئت مدیره باید به طور فعال به دنبال جمع کردن کاندیداهای متنوعی باشد، این شامل انتخاب افراد از همه قومیتها، جنسها و تخصصهای متنوع میشود.
نقش هیئت مدیره در مدیریت ریسک چیست؟
در هنگام اضافه کردن اعضا به هیئت مدیره باید مدیرانی با مهارت کافی برای مدیریت ریسک نیز در نظر گرفته شود. تنوع تجربه در زمینههای مختلف ریسک و کنترل و همچنین اهمیت به جستجوی مشاوران خارجی مستقل از مدیریت یکی از بهترین راهها برای اطمینان از تنوع در یک هیئت مدیره است. به این ترتیب، داشتن یک رویکرد از بالا به پایین در مدیریت ریسک با درگیر کردن هیئت مدیره و ارتباطی همیشگیی برای اقدامات و رویکردها پیشگیرانه بسیار مهم است تا شرکت در یک روش واکنشی یا واپسگرایانه گیر نیفتد.
در حالی که داشتن مدارک و صلاحیتهای خاص همیشه برای اعضای هیئت مدیره لازم است اما داشتن هیئت مدیرهای متشکل از افرادی با زمینههای تخصصی مختلف از جمله آشنایی با مدیریت ریسک، آشنایی با پیچیدگیها، استراتژی و توانایی پیچیدگیهای هر سازمان و خطراتی که هر شرکت را تهدید میکند بسیار لازم است.
