با شیوع گسترده کرونا ویروس از چین، اقتصاد جهانی هم به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود، رشد اقتصاد جهانی حدود ۱۶۰ میلیارد دلار آسیب خواهد داد. اما پیامدهای اقتصادی ویروس کرونا در جهان و چین چگونه است؟ این ویروس چگونه می‌تواند اقتصاد جهان را تحت تاثیر قرار دهد؟
در نیوزیلند یک فروشگاه خرده‌فروشی به مشتریان خود اطلاع داده است که دیگر سردوش حمام آلمانی ندارد. چون کارخانه ساخت این سردوش‌ها در شانگهای چین قرار دارد و هم‌اکنون تعطیل شده‌اند. در کالیفرنیا هم مدیران شرکت REC Group به دلیل بسته شدن بندرهای چین، زنجیره تامین جدیدی را راه‌اندازی کرده‌اند. عربستان صعودی هم به دنبال برگزاری جلسه اضطراری سران اوپک است چرا که نگران تقاضای نفت در بازار جهانی است. این‌ها تنها بخشی از پیامدهای اقتصادی ویروس کرونا در جهان و چین و اتفاقات ناگوار اقتصادی به خاطر گسترش کرونا در سطح جهان است.
پس از شیوع سارس در چین در سال ۲۰۰۳، سهم اقتصادی این کشور در جهان حدود ۴ برابر رشد داشته و به ۱۷ درصد رسیده است. چین در حال حاضر بزرگ‌ترین بازار صادرکننده خودروهای جهان را دارد، بیشترین گردشگران جهان را در خود جای داده است، در صنعت پوشاک و منسوجات پیشرو است و حرف اول را می‌زند و کشوری است که بیشترین گوشی‌های هوشمند آیفون و کامپیوتر در آن تولید می‌شود.
چین بعد از آمریکا دومین قدرت در اقتصاد جهان است که حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را شامل می‌شود. بر اساس گزارشات دان و برداستریت، اگر موج کرونا ویروس تا تابستان ۲۰۲۰ از بین نرود، میزان تولید ناخالص داخلی چین در جهان به حدود یک درصد خواهد رسید.
همچنین بر اساس گفته‌های وارویک مک‌بین، استاد اقتصاد دانشگاه ملی استرالیا، شیوع سارس به اقتصاد چین حدود ۴۰ میلیارد دلار ضرر رساند و پیش‌بینی می‌شود که کرونا ویروس سه تا چهار برابر بیشتر از این رقم به اقتصاد چین آسیب بزند.
اقتصاد چین به خاطر شیوع کرونا که منجر به کشته شدن بیش از ۲۰۰ نفر در چین و آلوده شدن بیش از ۹ هزار نفر در جهان شده است، در حال حاضر تحت فشار شدیدی قرار دارد. شانگهای و سایر استان‌های این کشور، حدود دو سوم اقتصاد چین را تشکیل می‌دهند که هم‌اکنون بسیاری از کارخانه‌ها و شرکت‌های آنها تعطیل هستند. چین قطب اصلی صنعت تولید در آسیای شرقی است.
در حال حاضر تعداد افراد مبتلا به کرونا در حال افزایش است و بسیاری از مناطق و شهرها در چین قرنطینه شده‌اند. این اتفاق نقش اساسی چین در زنجیره تامین جهانی را به خطر انداخته است. بسیاری از مدیران و صاحبان مشاغل در سراسر جهان، این رویداد را یک بحران طولانی مدت می‌دانند که نگرانی و دغدغه ایجاد کرده است. پیامدهای اقتصادی ویروس کرونا در جهان و چین غیرقابل انکار است و اثرات جبران‌ناپذیری را باقی می‌گذارد.
میگوئل پاتریکو، مدیر Kraft Heinz می‌گوید:
«همه منتظر هستند تا ببینند که چه اتفاقی می‌افتد و اوضاع چقدر وخیم‌تر می‌شود. اگر این بحران ادامه پیدا کند و مردم همچنان در خانه‌های خود بمانند، تولید و توزیع با مشکل بسیاری مواجه خواهد شد.»
Kraft Heinz ، یک شرکت آمریکایی فعال در صنعت غذا است که در چین هم هزاران کارمند دارد و بخشی از تیم آن در ووهان (مرکز شروع ویروس کرونا در چین) فعال است.
حدود چهار ماه پیش شرکت Levi Strauss & Co (فعال در صنعت پوشاک) درب‌های شعبه جدید خود را در ووهان به روی مردم گشود. شعبه‌ای که به آن لقب دیترویت و شیکاگو چینی را دادند. این شعبه حدود ۷۰۰ متر مربع مساحت دارد و بزرگ‌ترین فروشگاه خیاطی را در خود جای داده است. این شعبه به نماد عصر شکوفایی این برند در چین تبدیل شده بود. اما این فروشگاه بزرگ درست مانند سایر کارخانه‌ها و فروشگاه‌های شهر تعطیل شده و این تعطیلی استراتژی رشد برند Levi در چین را تحت تاثیر قرار داده است. levi هم به جمع هزاران شرکت بین‌المللی، مشاغل بزرگ و کوچک چینی پیوسته است که هم‌اکنون به خاطر شیوع موج اول ویروس کرونا تعطیل هستند.
در سال‌های گذشته بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی مثل Estée Lauder، Canada Goose و Rolls-Royce در پکن و شانگهای شعبه‌های اصلی خود را افتتاح کرده‌اند. استارباکس و تسلا از دیگر شرکت‌های بین‌المللی فعال در چین هستند که از ادامه فعالیت خود در این کشور نگران شده‌اند. آنها در حال حاضر معتقدند که کرونا ویروس روی عرضه و تقاضا آنها اثر خواهد گذاشت اما نمی‌توانند هیچ آینده‌ای را پیش‌بینی کنند. هرچند اپل و ماکروسافت برای سه ماه آینده خود، پیش‌بینی‌هایی را ارائه داده‌اند.
با توجه به ادامه روند تعطیلی‌ها و شیوع ویروس کرونا، انتظار می‌رود که جلسات هیات‌مدیره‌ها و ملاقات‌های تجاری تا چندین ماه آینده لغو شود. اولین موج تاثیر اقتصادی کرونا روی اقتصاد چین را می‌توان از کاهش چشمگیر نرخ رشد در سه ماه اول سال ۲۰۲۰ دانست. در این سه ماه به دلیل جشن سال نو چینی، اقتصاد چین و کشورهای غربی با فروش محصولات و خدمات مرتبط به سال نو رشد بسیاری می‌کند اما امسال این رشد، سیر نزولی را طی کرده است.
استارباکس بیش از دو هزار شعبه خود را در چین تعطیل کرده است که این تعداد بیش از نصف تمام شعبه‌های استارباکس است. حتی برای شعبه‌هایی که باز هستند هم نمی‌تواند مواد اولیه فراهم کند. مک دونالد هم حدود ۱۰۰ شعبه خود را بسته است. فروشگاه‌های Walmart هم دیگر جنسی برای عرضه و فروش ندارند. شهربازی‌های والت دیزنی در شانگهای و هنگ‌کنگ تعطیل شده است. بسیاری از پروازها و خطوط هوایی به این کشور به خاطر عدم وجود مسافر دیگر فعالیت نمی‌کنند.
عرضه و تقاضای داخلی چین به شدت کاهش یافته است و همین اتفاق تاثیر زیادی روی تولید ناخالص داخلی چین گذاشته است. هرچند قرار بود که خیلی از کارخانه‌ها تا ۱۰ فوریه ۲۰۲۰ مجددا بازگشایی شوند اما خیلی از شرکت‌ها و کارخانه‌ها تصمیمی برای بازگشایی ندارند.
معمولا پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز در چین به ویژه قسمت شمالی آن، از فوریه آغاز می‌شود اما در حال حاضر به دلیل کرونا ویروس بسیاری از پروژه‌ها متوقف یا حتی شروع نشده‌اند. شرکت‌های آمریکایی بسیاری مثل OMG Accessories برای شروع فصل پاییز ۲۰۲۰ و بازگشایی مدارس از چندوقت پیش سفارشات کیف و کفش‌های خود را شرکت‌های چینی داده‌اند تا بتوانند آنها را در ماه می تحویل بگیرند. اما با توجه به تعطیلی کارخانه‌ها، این سفارشات هم تحت تاثیر قرار گرفته‌اند و احتمالا به تولید نخواهند رسید. این در حالی است که شرکت OMG در فصل بازگشایی مدارس حدود ۸۰ هزار کیف مدرسه در هر هفته به فروش می‌رساند و عدم تامین این کیف‌ها، اثرات اقتصادی منفی و گسترده‌ای در پی خواهد داشت.
کرونا همچنین روی صنعت فناوری هم اثر گذاشته است. چین حدود ۲۱ درصد از تولید سخت‌افزارهای آی‌تی جهان را بر عهده دارد. بسیاری از شرکت‌های فناوری و کامپیوتری هم در چین مستقر هستند. کرونا ویروس میزان تقاضا و فروش آنها را کاهش داده است. چین سالانه از فروش تراشه‌ها حدود ۴۷۰ میلیارد دلار درآمد دارد.
اپل تقریبا یک هزار کارمند و چندین میلیون کارگر در چین دارد که اپل واچ، آیپد و آیفون تولید می‌کنند. بسیاری از شرکت‌های آمریکایی مثل Cupertino که در چین کارخانه‌های مونتاژ دارند در حال حاضر با کمبود نیروی انسانی و تعطیلی خطوط تولید مواجه شده‌اند و به همین دلیل درحال برنامه‌ریزی برای جایگزینی هستند.
فصل فروش اروپا در ماه مارس نزدیک است و بسیاری از شرکت‌های چینی ابراز ناراحتی کرده‌اند که این فصل را از دست خواهند داد و نمی‌توانند محصولاتی را تولید و عرضه کنند. پیامدهای اقتصادی ویروس کرونا در جهان و چین کاملا آشکار و روشن است که چگونه بازار عرضه و تقاضا را نامتعادل کرده است.
کاهش تقاضا، توقف در سرمایه‌گذاری و تولید همگی به خاطر ویروس کرونا در سه ماه ابتدای سال ۲۰۲۰ میزان تولید ناخالص داخلی چین را تا ۴.۵ درصد کاهش داده است. پیش‌بینی می‌شود که هنگ‌کنگ، کره جنوبی و ژاپن سه منطقه بعدی باشند که اقتصاد آنها تحت تاثیر کرونا ویروس سقوط خواهد کرد. احتمالا آلمان و ژاپن حدود ۰.۲ درصد و آمریکا و بریتانیا حدود ۰.۱ درصد از تولید ناخالص داخلی در جهان را به خود اختصاص دهند.
این بحران نه تنها تولیدات را در چین بلکه زنجیره تامین جهانی و شرکت‌های خارجی را هم مختل خواهد کرد. سال گذشته که چین درگیر تحریم‌های آمریکا بود، بسیاری از شرکت‌ها همکاری خود را با چین قطع کردند و حالا این بحران کرونا ویروس ضربه شدیدتری را به چین وارد می‌کند.
ویلبور راس، وزیر بازرگانی آمریکا گفته است:
«کرونا ویروس باعث شده است تا تقاضای مشاغل در آمریکا و مکزیک افزایش پیدا کند.»
این ویروس پیچیدگی بیشتری برای کسب‌وکارها ایجاد کرده و به دنبال آن تنش‌های تجاری بالا گرفته است. ملیسا شو، مدیر Opto Electrical Lighting معتقد است که کرونا ویروس خسارت شدیدتری نسبت به تحریم‌های آمریکا علیه چین ایجاد خواهد کرد.
صادقانه بگوییم هنوز هیچ‌کس نمی‌داند که کرونا ویروس چه اثری روی اقتصاد جهان و چین خواهد گذاشت و آینده اقتصاد چه می‌شود. شما فکر می‌کنید پیامدهای اقتصادی ویروس کرونا در جهان و چین چگونه خواهد بود؟
