هیات مدیرهها در سازمانها وظایف متعددی دارند اما در حین انجام دادن آنها گاهی با چالشها و مشکلاتی روبهرو میشوند. به تازگی انجمن ملی مدیران در واشنگتون دیسی، زمان زیادی را صرف بررسی کنشگرایی سهامداران، پاداش مدیران اجرایی و مسائل کلیدی دیگر کردهاند. این فعالیتها، روی سه مسئله بسیار مهمتر دیگر هم اثر میگذارند که مدیران هیات مدیرهها باید به آنها رسیدگی کنند. در ادامه مهمترین چالش های هیات مدیره ها را بررسی میکنیم.
۱. مدیریت ریسک: تهدیدها را بشناسید و فرصتها را شناسایی کنید.
مدیریت ریسک یکی از چالش های هیات مدیره ها است. در اقتصاد جهانی و پویای امروزی، مرزها بین بازارهای رقابتی دیگر شفاف نیستند. برای مثال آیا آمازون یک شرکت محصولات مصرفی است؟ (چرا که از خواروبار تا ریموت کنترل را میفروشد) یا یک شرکت فناوری است؟ (چون صاحب و گرداننده هزاران سرور کامپیوتری است که با کمک آنها تجارت الکترونیک خودش و دیگران را انجام میدهد).
با وجود تمام این فعالیتهایی که سازمانها در زمینههای مختلف دارند، برای اعضای هیات مدیره خیلی سخت است که بخواهد تشخیص دهد که این تحولات رشد سازمان را افزایش میدهند یا مانع آنها هستند.
۲. انطباق استعداد: شکافهای بین استراتژی و استعداد را از بین ببرید.
با توجه به سرعت تغییر، نیازهای رهبری و همچنین استفاده از هوش مصنوعی و ذات متغیر تجارت، امروزه انطباق استعداد موضوع مهمی به حساب میآید چرا که جامعه ما پتانسیل این را دارد که رفتهرفته از حالت تبادل محصولات به تبادل افکار برسد. معمولا برای به تکامل رساندن نوآوریهای تحولآفرین به زمان زیادی احتیاج است ولی به محض اینکه این نوآوریها جا بیافتد، دیگر نمیتوان جلوی رشد آنها را گرفت و روزبهروز افزایش پیدا میکنند.
به همین خاطر اعضای هیات مدیره باید بتوانند شرکت را از چالشهای خطرناک اقتصادی عبور دهند و همزمان تسلط کاملی روی شرایط داشته باشند که بتوانند اتفاقهای احتمالی را پیشبینی کنند. اعضای هیات مدیره باید متفاوت از دیگران عمل کند، گستردهتر و مسئولانهتر به مسائل نگاه کند و به ایجاد فرصتها بپردازد.
دیگر هیات مدیرهها فقط بر اساس اتفاقات فعلی، مسائل را ارزیابی نمیکنند. امروزه این روش کافی نیست و سالها طول میکشد تا آنها بخواهند با این کار به نتیجهای برسند. امروزه هدف اعضای هیات مدیره فقط شناسایی مسائل نیست، بلکه آنها باید در مورد موضوعات مختلف هم به دیگران آگاهی بدهند. اعضای هیات مدیره باید بتوانند سوالات درستی بپرسند تا مهارتهای رهبران را تقویت کنند. به همین دلیل انطباق استعداد از مهمترین چالش های هیات مدیره ها به شمار میرود.
اعضای هیات مدیره لازم است تا به دنیا متفاوت نگاه کنند و دیدگاهی را ایجاد کنند که مدیرعاملها بدون کمک آنها هرگز نمیتوانستند به آن دسترسی کامل پیدا کنند. مثلا از خودتان بپرسید: «آیا هیات مدیره مناسبی داری که بتواند مدیرعامل بعدی را انتخاب کند؟ آیا مدیرعامل خوبی داری که در نتیجه رهبران خوبی را هم سر کار بیاورد؟ آیا رهبرانتان به اندازه کافی کارآمد هستند که بتوانند نیروی کار خوبی را برای آینده تعریف کنند؟ چه مقدار از ربات و هوش مصنوعی جایگزین نیروی کار انسانی شده است؟
۳. افزایش اطلاعات: یاد بگیرید که چطور این دادهها را در کنار هم قرار دهید.
در گذشته دسترسی به اطلاعات هزینه زیادی برای کسبوکارها داشت ولی دوران این روزها دیگر به سر رسیده است. امروزه همه به اطلاعات دسترسی دارند اما این اطلاعات چه موضوعاتی را بیان میکنند؟ آنها چه معنایی دارند و ما چطور میتوانیم از آنها استفاده کنیم؟
تمام کسبوکارها در حال تغییر هستند و مدیران هیات مدیرهها هم باید خودشان را با این شرایط سازگار کنند. به همین دلیل افزایش اطلاعات از مهمترین چالش های هیات مدیره ها شناخته میشود.
وظیفه اعضای هیات مدیرهها این است که با نوع متفاوتی از رهبری پیش بروند، مسائلی که در آینده خلق ارزش میکنند را پیشبینی کنند، بدانند این مسائل چه تاثیری بر سازمان میگذارد و ببینند که آیا رهبران خوبی دارند که بتوانند هر روز این تصمیمهای عملیاتی مهم را بگیرند؟
هیات مدیرهها باید با روشی جدید به آینده نگاه کنند، با سطح متفاوتی از گستردگی و تعهد فکر کنند و به ساخت فرصتها بپردازند. در نهایت، همه این مسائل به استعداد و جانشینی برمیگردد چون این دو کاملا در یک راستا قرار دارند. استعداد ابتدا با هیات مدیره شروع میشود و سپس به سطوح پایینتری از کارمندان انتقال پیدا میکند.
برای اینکه اعضای هیات مدیرهها بتوانند همه این مسائل را پیشبینی کنند باید هر کدام تفکرات گوناگونی داشته باشند. امروزه وجود تنوع مهارتی در اعضای هیات مدیرهها از هر زمان دیگری اهمیت بیشتری پیدا کرده است؛ نه به این خاطر که متنوع بودن خوب است، بلکه به این خاطر که امروزه برای پیشبینی صحیح آینده به چابکی تفکر و تنوع دیدگاهها احتیاج داریم.