به افرادی که بین سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲ (دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی) به دنیا آمده‌اند، افراد نسل زد گفته می‌شود که جدیدترین نسل به حساب می‌آیند. بزرگ‌ترین افراد نسل زد (افراد متولد سال ۱۹۹۷) از اوایل دهه دوم قرن ۲۱ به محیط‌های کاری پا گذاشته‌اند. خیلی از شاغلان نسل زد، در محل کارشان کاندیدای سمت‌های جدید هستند و حتی قرار است ترفیع بگیرند. بااین‌حال اکثریت نسل زد هنوز تحصیل می‌کنند و وارد محیط کار نشده‌اند. اما ویژگیهای نسل زد یا نسل جدید چیست که کارکردن با آنها را خاص و ویژه می‌کند؟ اصلا چرا این نسل جدید که پا به عرصه فعالیت‌های اجتماعی و کاری می‌گذارند، ویژگیهای خاصی دارند؟
با توجه به پیشرفت ارتباطات و حضور پیوسته آن در دنیای امروز، نسل زد علایق و شیوه‌های نامحدودی برای یادگیری دارند. نسل جدید با فرهنگی تربیت شده‌اند که تقریبا همیشه همه چیز به سرعت برایشان حی و حاضر بوده و شخصیت آنها توسط شبکه‌های اجتماعی و تکنولوژی، دنیای پس از ۱۱ سپتامبر (که البته آن را به خاطر نمی‌آورند) و بحران اقتصادی شدید در جهان شکل گرفته است.
برای اینکه بهتر بتوانید این موج جدید از کارمندان را درک کنید، باید اول بدانید آنها در محیط کار به دنبال چه هستند و چه نوع گرایشاتی دارند. اگر موفق به این کار شوید، می‌توانید تغییرات احتمالی کسب‌وکارتان را در مسیر پیش‌رو پیش‌بینی کنید.
ویژگیهای نسل زد
در یکی از نظرسنجی‌های موسسه تحقیقات استخدام دانشجویان، ۸۳ درصد از شرکت‌کنندگان اظهار کردند که از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ حداقل یک دانشجوی تازه فارغ‌لتحصیل شده استخدام کرده‌اند. کسانی که بین سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ فارغ‌التحصیل شده‌اند، اولین موج فارغ‌التحصیلان نسل زد به حساب می‌آیند.
نسل زد اولین گروهی است که در عصر فناوری هوشمند و ساختارهای آموزشی جایگزین (مانند کلاس‌های مبتنی بر همکاری و متدهای آموزشی عملی) به دنیا آمده است. دسترسی به اطلاعات و روش‌های یادگیری این نسل نسبت به نسل هزاره (نسل پیش از نسل زد) به‌شدت تغییر کرده است و می‌توان گفت نسل زد به محیط‌های کاری جذب می‌شوند که متناسب با استایل یادگیری‌شان باشد.
نسل زد نسل کارآفرینی است
طبق مطالعه میدانی که در مرکز مدارس آنلاین صورت گرفته، ۴۱ درصد از افراد با ویژگی های نسل زد تصمیم دارند کسب‌وکار خودشان را راه‌اندازی کنند؛ حتی اگر در بین دانشجوها و جوانان ایران هم این آمارگیری را انجام دهید می‌بینید که اختلاف زیادی در راه‌اندازی کار برای خودشان با نسل‌های قبلی وجود دارد و تعداد زیادی از این جوانان تمایل دارند که یا برای خودشان کار کنند یا استارتاپ خودشان راه بیاندازند.
با اینکه ایده‌هایشان هنوز به واقعیت تبدیل نشده، تعداد کسانی که از این نسل می‌خواهند کارآفرینی کنند، نسبت به نسل هزاره (که فقط ۴ درصدشان صاحب کسب‌وکارهای کوچک خودشان هستند) تا حد چشمگیری بیشتر است.
راه‌اندازی کسب‌وکار یک چیز است و موفق شدن در آن چیز دیگر؛ البته این به آن معنا نیست که نسل زد نمی‌توانند به هدفشان برسند و کسب‌وکاری برای خودشان راه بیندازند، بلکه مسئله اینجاست که سن متوسط کسانی که کسب‌وکاری راه می‌اندازند و موفق می‌شوند حدود ۴۰ سال است اما این افراد تازه در دهه دوم زندگی خود هستند.
اینکه دلشان می‌خواهد کسب‌وکاری راه‌اندازی کنند و افراد دیگر را استخدام کنند فقط یک طرف ماجراست. اما افراد نسل زد فقط از این روش روحیه استقلال‌طلبی‌شان را نشان نمی‌دهند؛ بلکه طبق گزارش آپ‌وورک در سال ۲۰۱۸، حدود ۴۶ درصد از افراد نسل زد در اقتصاد گیگ کار می‌کنند. افراد در این اقتصاد آزاد و مستقل مانند فریلنسرها کار می‌کنند و همواره از یک پروژه کوتاه‌مدت به پروژه بعدی می‌روند. برخی از آنها این شغل را به عنوان شغل موقت (مکمل شغل اصلی‌شان) و بعضی دیگر به عنوان درآمد اصلی‌شان انتخاب کرده‌اند.
برخلاف نسل‌های قبلی، افراد نسل زد اقتصاد گیگ را به عنوان اولین گزینه در نظر می‌گیرند چون باعث می‌شود در کارشان انعطاف‌پذیرتر باشند و راحت‌تر مسیرهای شغلی موردعلاقه‌شان را پیدا کنند. علاوه بر آن، نیازی نیست تمام وقتشان را به آن کار اختصاص دهند.
با اینکه افراد با ویژگیهای نسل زد فقط یکی دو سال است که وارد محیط‌های کاری شده‌اند، کاملاً مشخص است که اکثرشان کارهای مستقل را به کارمندی ترجیح می‌دهند. آنها تا جایی که بتوانند به فریلنسری روی می‌آورند و برای خودشان کار می‌کنند. هرچه افراد بیشتری از این نسل فارغ‌التحصیل می‌شوند و تجربه کاری بیشتری به دست می‌آورند، به تعداد فریلنسرهای استقلال‌طلب هم افزوده می‌شود.
نسل زد در دنیای سازمانی
هرچند خیلی از افراد نسل زد به سمت اقتصاد گیگ گرایش دارند، باز هم افرادی از این نسل خواهند بود که به دنبال کارهای شرکتی و تمام وقت هستند. بنابراین شما به عنوان کارفرما باید با ارزش‌های کارمندان این نسل آشنا باشید تا بتوانید به بهترین حد ممکن از استعدادهایشان استفاده کنید.
از آنجایی که والدین این نسل (که خودشان از نسل ایکس هستند) در روند تحصیلی آنها کمکشان کرده‌اند، بااین‌حال نسل زد با تحصیلات عالی و بلندپروازی فراوانی به محیط کار پا می‌گذارند ولی در عین حال تجربه کمی در زمینه کارهای شرکتی و مهارت‌های مرتبط دارند.
ساختار سازمانی در گذشته حالت سلسله‌مراتبی داشته و کمی انتزاعی بوده است؛ به همین خاطر، برای نسل زد (که به کارهای فریلنس علاقه دارند و با ساعت‌های کاری ثابت اداری مخالف‌اند) چندان جالب نیست. پس اگر قرار باشد چنین افرادی به محیط‌های سازمانی بروند و برای شخص دیگری کار کنند، باید شرایط خاصی را برایشان فراهم کنید تا به سمت سازمان شما جذب شوند. در زیر به برخی از این شرایط اشاره می‌کنیم.
- تعادل بین کار و زندگی برای این افراد بسیار مهم است. ۲۸ درصد از کارمندان نسل هزاره گزارش کرده‌اند که از کار بیش از حد خسته شده‌اند و در محیط کاری احساس افسردگی دارند. بنابر یکی از نظرسنجی‌های گالوپ این احساس خستگی احتمال بیمار شدن یا استعفا دادن (به دلیل استرس زیاد) را در این افراد تا ۶۳ درصد افزایش می‌دهد. با توجه به اینکه رفتار نسل هزاره با این نسل تفاوت زیادی دارد، باید در این فعالیت‌ها ملاحظه‌کار باشید تا کارمندان جوان‌تر خسته نشوند، کارایی‌شان را از دست ندهند و روحیه خود را نبازند.
- نسل زد به محیطی انسانی و همکاری‌محور احتیاج دارد. برخلاف اینکه این نسل تاکنون از هر نسل دیگری بیشتر به فناوری متکی بوده است، طبق یکی از نظرسنجی‌های اخیر بیش از ۹۰ درصد از افراد نسل زد ترجیح می‌دهند در محل کار با عناصر انسانی سروکار داشته باشند و دوست دارند پروژه‌های فناوری‌محور را در تعامل با دیگران و با کمک افراد دیگر تیم انجام دهند.
- ارائه فیدبک یکی از بایدهای کار با نسل زد است. ۶۶ درصد از افراد نسل زد گفته‌اند که دوست دارند در طول هفته کارهایشان را با مدیرشان چک کنند چراکه ثابت شده است این کار باعث افزایش بهره‌وری و موفقیت کارمندان می‌شود.
مدیریت هم‌گروهی‌هایی با ویژگیهای نسل زد
آموزش جامع در محل کار، برای نسل زد اهمیت فراوانی دارد اما از آنجایی که این نسل در محیطی فناوری‌محور، جدید و مبتنی بر همکاری درس خوانده است، اصولی که در گذشته برای آموزش کارمندان استفاده می‌شده برای آنها مناسب نیست و باید برای آنها روش‌های آموزشی سابق را کمی تغییر دهیم.
طبق یکی از تحقیقاتی که سایت لینکدین به اشتراک گذاشته است، این نسل به جای رویکرد یادگیری سابق، یادگیری خودمحور و یادگیری میکرو را ترجیح می‌دهد. به علاوه، انتظار دارند در کلاس‌های آموزشی، روش پیشرفت در محیط کار، مهارت یافتن در فناوری‌های درحال تغییر و ساختار شرکت را هم یاد بگیرند و بدانند وقتی به انتهای مسیر شغلی‌شان نزدیک می‌شوند چگونه می‌توانند دانش‌شان را به کار گرفته و تغییر مسیر دهند.
بنابراین شرکت‌هایی که می‌خواهند در آینده افراد نسل زد را استخدام کنند، باید تیم‌های توسعه و یادگیری‌شان را از این موضوع باخبر کنند و به آنها بگویند که لازم است برای آموزش مهارت‌های جدید، متدهای آموزشی سابق‌شان را تغییر دهند و از کارمندان جدید (که اولین بومی‌های دیجیتال به حساب می‌آیند) انتظار نداشته باشند که خودشان را با روش‌های قدیمی وفق دهند.
توجه به این موضوع که افراد نسل زد زمان بیشتری را در محیط کاری می‌گذرانند، می‌تواند عملکرد شرکت‌ها را هم رفته‌رفته تغییر دهد. شاید حتی نسل زد هم مجبور شود در آینده رویکردهایش را به خاطر نسل‌های بعدی تغییر دهد، شاید هم نسل‌های بعدی روند نسل زد را پیش بگیرند و از آنها پیروی کنند؛ این موضوع هنوز مشخص نیست اما چیزی که تابه‌حال مشخص شده، این است که اگر نتوانید کاری کنید که افراد با ویژگی های نسل زد در شرکت‌تان احساس رضایت داشته باشند، به احتمال زیاد سازمان‌تان را ترک می‌کنند و به کارهای فریلنس و مستقل روی می‌آورند.
برای کارفرماهایی که می‌خواهند افراد جوان و نیروهای تازه‌ای را استخدام کنند، این اصلاً خبر خوبی نیست. بنابرای مهم است که رویکردهایتان را تغییر دهید و طبق گرایشات نسل جدید پیش بروید.
