معاملات تجاری نشان دهنده پیشرفت یا برعکس پسرفت تحولات اقتصادی در جهان هستند. بعضی معاملات ریشه در گذشته دارند و بعضی دیگر آینده را رقم میزنند. بررسی معاملات بزرگ و مهم سال گذشته (۲۰۱۹) به ما نشان خواهد داد که کجا بودیم و به کجا میرویم. آیا در سال ۲۰۱۹ معاملات تجاری بدون تغییر باقی ماندند یا برعکس تحولآفرین بودند؟
بر اساس محاسبات و آمارها در سال ۲۰۱۹، فعالیتهای خرید، ادغام و اکتسابهای شرکتها و کسبوکارهای مختلف نسبت به سالهای قبل رشدی نداشته است اما بعضی از این معاملات الگوهای جدیدی را ایجاد کردهاند. بیشتر این معاملات روندهای تحکیم صنعتی و نوآور شدن را در سازمانهای سنتی و قدیمی نشان میدهد. این معاملات از رشد روزافزون فناوری در سال ۲۰۲۰ خبر میدهند. پیشبینی میشود که در آینده شرکتها به سمت معاملات و تحولات آمیخته تجاری قدم بردارند. اما آیا واقعا میتوان تحولات اقتصادی در جهان را پیشبینی کرد؟
تحولات اقتصادی در جهان
در سال ۲۰۱۹ هم درست شبیه سالهای قبلتر از آن، معاملات تجاری مرسومی بین شرکتها و کسبوکارهای مختلف در جهت ادغام و اکتسابها انجام شد که در ادامه بعضی از نمونههای آن را معرفی میکنیم.
۱. صنایع بهداشت و درمان
سازمان بیگ فارما در سال ۲۰۱۹ رشد بسیاری داشته است. شرکتهای دارویی از سال ۱۹۹۰ در حال ادغام و یکی شدن با هم هستند تا بتوانند قدرت چانهزنی خود را در این صنعت بالا ببرند. آنها همچنین نوآوری را از استارتاپهای بیوتکنولوژی شروع کردهاند. در سال ۲۰۱۹ شرکت بریستول مایرز اسکوییب شرکت کلژن را به مبلغ ۷۴ میلیارد دلار خرید. شرکت تاکدا هم مالکیت شرکت شایر را به مبلغ ۶۲ میلیارد دلار بهدست آورد.
شرکتهای سانوفای و نواریتس هم شرکتهایی را به مبلغ ۱۰ میلیارد دلار خریداری کردند. این ادغام و اکتسابهای کسبوکارها در صنعت بهداشت و درمان کمک میکند تا سازمانها با حفظ ساختار صنعتی متمرکز، فناوریهای جدیدی را وارد شرکتهای بزرگ خود کنند. ادغام شرکتهای بیمه مثل آتنا و سیگنا اکسپرس هم در سال ۲۰۱۹ رخ داد. هرچند هنوز مشخص نشده است که این ادغام چه اثراتی روی مصرفکنندهها خواهد داشت. این ادغامها در صنایع بهداشت و درمان از تحولات اقتصادی در جهان در سال گذشته بود.
۲. صنایع فناوری اطلاعات و ارتباطات
شرکتهای فعال در حوزه اطلاعات، ارتباطات و رسانه هم در سال ۲۰۱۹ شاهد ادغام و اکتسابهایی بود. سه شرکت بزرگ در این صنعت با یکدیگر ادغام شدند. شرکتهای اسپرینت و تی موبایل به مبلغ ۲۶ میلیارد دلار، شرکتهای تایم وارنر و ایتی اندتی با مبلغ ۸۵ میلیارد دلار و شرکتهای دیزنی و فاکس قرن ۲۱ هم به مبلغ ۷۱ میلیارد دلار با هم ادغام شدند.
خریدهای شرکت دیزنی در سالهای گذشته توانسته هزینههای این شرکت فیلمسازی را تامین کند. جنگ رسانهای بین شرکتهای دیزنی، نتفلیکس، آمازون، هالو، اپل و اچبیاو حالا به اوج خود رسیده است. این اکوسیستم هم مانند سایر صنایع، درنهایت به سمت تحکیم و ادغام میرود، اما هنوز راه زیادی تا رسیدن به این تحکیم مانده است. در حال حاضر رقابت آزادی بین شرکتهای فعال در این صنعت شکل گرفته است تا بتوانند نسل جدیدی از رسانه را برای مخاطبان فراهم کرده و تغییری بزرگ در صنعت رسانه و ارتباطات ایجاد کنند. به نظر میرسد که تحولات اقتصادی در جهان دامن رسانهها را هم خواهد گرفت.
۳. صنایع شیمیایی
از ده سال پیش تغییرات و تحولات در صنایع شیمیایی شروع شده است. شرکت بزرگ داوو که دو سال پیش با شرکت داووپانت ادغام شده بود، بالاخره به قول خود عمل کرد و در سالی که گذشت شرکت خود را به سه شرکت زیرمجموعه کوچکتر تبدیل کرد. این فرایند دو مرحلهای شامل ادغام برای برای تحکیم و انسجام کسبوکار و سپس ایجاد شعب مختلف و تقسیم دارایی و سهام در میان سهامداران بود که باعث افزایش تمرکز در کسبوکار و حفظ قدرت بازار شد.
۴. صنایع دفاعی و هوافضا
شرکت داناهار برای افزایش قدرت خود با خرید واحد صنایع بهداشت و سلامت جنرال الکتریک به مبلغ ۲۱ میلیارد دلار، مجبور شد تا خود را تجزیه کند و به شرکت خوشهای تبدیل شود. حتی با اینکه شرکت جنرال الکتریک بخشی از کسبوکار خود را فروخت، باز هم فروش صنایع بهداشت و سلامت آن دو برابر شد. شرکت یونایتد تکنولوژی هم که در صنعت دفاعی و هوافضا فعال است، خود را تجزیه و به سه شرکت تابعه تقسیم کرد. شرکت رایتون به مبلغ ۱۳۵ میلیارد دلار این شرکت را خرید.
۵. صنایع فناوری
در سال ۲۰۱۹ تلاشهای بسیاری برای رشد فناوری شکل گرفت. گوگل، فیسبوک و آمازون کمکم در حال تبدیل شدن به غولهای بزرگ فناوری هستند که حضورشان در زندگی ما پررنگتر از قبل میشود. اتحادیههای بزرگی در آمریکا بر علیه گوگل شکل گرفته است. مدیر FCT مسئول رسیدگی به شکایت این اتحادیهها، اعلام کرده که شکایتهای مشابهی علیه سازمانهای دیگری هم شده است. دولت فدرال آمریکا (FCT) برای فیسبوک حکم ممنوعیتی اعلام کرد تا این شرکت از ادغام با اینستاگرام، واتساپ و مسنجر منصرف شود. دولت فدرال با ادغام این صنایع مخالف است و با تشکیل اتحادیههای بزرگ در تلاش است تا آنها را منحل کند و از شکلگیری تحولات اقتصادی در جهان جلوگیری کند.
در سال ۲۰۱۹ شاهد معاملات تجاری بزرگی بودیم. شرکت آیبیام با شرکت ردهت به مبلغ ۳۴ میلیارد دلار و شرکت سیلزفورس با شرکت تابلاوو به مبلغ ۱۶ میلیارد دلار ادغام شدند. اما شرکتهای اپل، گوگل و آمازون به خاطر بالا بودن حجم نقدینگی از انجام هرگونه ادغامی منع شدند. این سه شرکت از سال ۲۰۱۷ به بعد بیش از ۳ میلیارد دلار روی هیچ معاملهای هزینه نکردهاند.
در سال ۲۰۱۹ مرزبندی جدید در شرکتهای فناوری ایجاد شد. دیواری مجازی بین چینیها و آمریکاییها در فناوری شکل گرفت. سرمایهگذاری چین در آمریکا در سه سال گذشته حدود ۹۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش سرمایهگذاری به دلیل مشکلات قدرت و حاکمیت این دو کشور ایجاد و باعث شکلگیری جنگ تجاری جدیدی شده و روی تحولات اقتصادی در جهان اثر بسیاری گذاشته شده است.
هر دو طرف معتقد هستند که صنایع جدید مانند هوش مصنوعی، امنیت سایبری، و رسانههای اجتماعی نقش حیاتی در امنیت ملی، نظارت و حاکمیت جامعه ایفا میکنند. اداره ارتباطات فدرال آمریکا (FCC) در حرکتی غیرمنتظره، در سال ۲۰۱۹ با بهانه دغدغهها و مسائل امنیتی، برند هواوی را در بازار آمریکا تحریم کرد. شرکت گوگل هم حدود یک دهه پیش به بهانه سانسور دولت این کشور در فضای مجازی، چین را تحریم کرد. در هر صورت، شرکتهای چینی در بازار چین، و شرکتهای آمریکایی در بازار آمریکا حکمرانی میکنند. شرکتهای فناوری از تاثیرات شبکهها بهرهمند شدهاند اما بهنظر میرسد که شبکههایشان در مرز تازهای متوقف خواهد شد.
واکنش به تغییرات اقلیمی جهان
هنوز هم بزرگترین مشکل تغییرات اقلیمی، انتشار کربن است. روزبهروز استفاده از انرژی بادی و خورشیدی بیشتر مورد توجه قرار میگیرد اما هنوز هم بهطور کامل از آنها بهرهبرداری نشده است و ما انرژیهای پاک بسیاری را از دست میدهیم. شرکتهای بزرگ پتروشیمی و نفت همچنان با استارتاپهای فعال در حوزه انرژیهای پاک مشکل دارند. این استارتاپها فقط به خوراک تبلیغاتهای تلویزیونی تبدیل شدهاند اما واقعا به آنها اهمیتی داده نمیشود. در سالهای اخیر در تمام دنیا، سرمایهگذاری روی پروژهها و تحقیق و توسعه عمومی در زمینه انرژیهای تجدیدشدنی کاهش یافته است.
شرکت پتروشیمی اکسیدنتال به مبلغ ۳۸ میلیارد دلار شرکت آنادارکو را خریداری کرد و برای پرداخت این مبلغ به سراغ بهرهبرداری از میادین نفتی برونمرزی رفت. کارل ایچان سرمایهگذاری است که مخالف این دو ادغام است و معتقد است که ارزش شرکت با این ادغام به خطر افتاده است. نه سهامداران شرکت اکسیدنتال، و نه سهامداران سایر شرکتهای نفتی از این اتفاق راضی و خوشحال نبودند. شل، اکسون و بیپی از پرداخت سود سهام امسال امتناع کردند و بعضی هم داراییهای خود را نسبت به فشارهای اجتماعی و کاهش قیمتها، از اول ارزیابی کردند.
عرضه عمومی اولیه اوراق بهادار شرکت آراماکو که مدتها همه در انتظارش بودند هم کمکی به بالا بردن انگیزه سرمایهگذاران سوختهای فسیلی نکرد. هماکنون ارزیابی IPO (عرضه عمومی اولیه اوراق بهادار) تنها در بازار ریاض عربستان استفاده میشود. هرچند در مقایسه با تمام عرضههای اولیه اوراق بهادار در تاریخ، پول بیشتری به دست آورده است که نشان میدهد نفت همیشه ماندگار و پرقدرت است.
کنگره آمریکا در سال ۲۰۱۹ خواستار اقدام فوری برای حذف کربن از اقتصاد شد تا هم اشتغال افزایش پیدا کند و هم قشر ضعیف جامعه آسیب نبیند. این لایحه خواستار بازاندیشی درباره فلسفه قرارداد اجتماعی بین کسبوکارها، دولت و جامعه است. قراردادی که به خاطر شکافهای درآمدی و طبقاتی ناشی از ثروت نقض شده بود، شکافی که از سال ۱۹۸۰ هر روز بیشتر و عمیقتر میشود.
خطرات تغییرات اقلیمی و گرمتر شدن هوای کره زمین، ضرورت این بازاندیشی درباره قرارداد اجتماعی را بیشتر کرده است. به همین دلیل میزگرد تجاری در سال ۲۰۱۹ هم معیارهای جدیدی را برای کسبوکارها اعلام کرد تا منافع سهامداران و سایر ذینفعان حفظ شود. در سالی که گذشت بیش از هر زمان دیگری شاهد وخیمتر شدن اوضاع کره زمین بودیم. معاملات تجاری در سالهای آینده، نحوه واکنش ما را تعیین خواهند کرد. معاملاتی که ممکن است بعضی از عادتهای ما را تقویت کنند و اقتصاد فعلی را به اقتصاد بهتری تبدیل کنند.
شما فکر میکنید که در سال ۲۰۲۰ شاهد چه تغییرات اقتصادی خواهیم بود؟
