در محیطهای کاری آمریکا و به طور کلی در سراسر دنیا، هر فردی در نهایت درگیر مکالمههایی با موضوع نژاد، عدالت، گوناگونی، برابری و رفتار عادلانه میشوند. در حال حاضر مسیر برای سازمانها و افراد هموار شده است تا بتوانند اقدامات معناداری بر ضد نژادپرستی انجام دهند ولی به هر حال چنین مکالمههایی به احتمال زیاد بسیار ناراحت کننده خواهد بود. افراد سیاهپوست میدانند صحبتهای منصفانه با همکارانشان منجر به شرایطی میشود که در آن یا باید با ریزپرخاشگری مواجه شوند یا به خاطر ریزپرخاشگری سرزنش شوند. اما ریزپرخاشگری در سازمان چیست و چگونه باید به آن واکنش نشان دهیم؟
ریزپرخاشگری، اتفاقهایی هستند که افراد در آنها، خواسته یا ناخواسته با فردی توهینآمیز صحبت میکنند یا سوالهای حساسی میپرسند. ریزپرخاشگری به عنوان ناسزاگوییهای کلامی، رفتاری و محیطی تعریف میشود که تحقیرها و توهینهای نژادپرستانه خصومتآمیز، منفی و تحقیرآمیز را به فرد یا گروه مورد نظر انتقال میدهد. هرروز در زندگی و کار افراد سیاهپوست این اتفاق میافتد. در ادامه تعدادی از نظراتی را میخوانید که به ظاهر توهینآمیز نیستند ولی وقتی در شرایط فرضیهها و کلیشههای نژادپرستی قرار میگیرند، میتوانند آسیبزننده باشند.
- «وقتی تو را میبینم، هیچ رنگی را نمیبینم.» (نشان میدهد که آن فرد، رنگ سیاه شما را قبول ندارد.)
- «ما همه از یک نژاد هستیم و آن هم نژاد انسان است.» (نشان میدهد که تجربه شما به عنوان فردی سیاهپوست هیچ تفاوتی با افراد دیگر با نژادهای مختلف ندارد)
- «شما فن بیان خوبی دارید.» (نشان میدهد که افراد سیاهپوست معمولا قادر به برقراری مکالمههای فکری نیستند)
- «میبینم که امروز موهایت خیلی بزرگ است!» (نشان میدهد که مدل موهای طبیعی سیاهپوستان حرفهای نیست)
- «هرکسی که به سختی کار کند میتواند در اجتماع موفق شود» (نشان میدهد که نتایج ناامیدکننده کار افراد سیاهپوست، نتیجه تنبلی آنها است)
همانطور که از اسمش مشخص است، ریزپرخاشگری کوچک به نظر میآید ولی به مرور زمان بزرگ میشود و میتواند تاثیرات مخربی روی تجربه، سلامت جسمی و سلامت روانشناختی کارمند بگذارد. در واقع، تحقیقات نشان میدهند که رفتارهای تبعیض نژادی شخصی خیلی ظریف مثل ریزپرخاشگری، به اندازه رفتارهای تبعیض نژادی مشخص و آشکارا آسیبزننده است.
ریزپرخاشگری امتیاز سفیدپوستان را بالا میبرد و فرهنگ رفتار عادلانه را نادیده میگیرد. بهترین راهحل این است که آگاهی را از ریزپرخاشگری در سازمان افزایش دهیم و کاری کنیم که کارمندان سفیدپوست دیگر مرتکب این اشتباه نشوند و سعی کنند افراد دیگری هم که این کار را انجام میدهند، سرزنش کنند. البته اگر این تغییرات اتفاق نیفتد، و متوجه شویم که نمیتوان به طور کامل جلوی این شرایط را گرفت، چگونه مدیران و کارمندان سیاهپوست باید نسبت به ریزپرخاشگری که در بحثهای نژادی در محل کار اتفاق میافتد، واکنش نشان دهند؟
چگونه در برابر ریزپرخاشگری در سازمان واکنش نشان دهیم؟
سه راه اصلی برای نشان دادن واکنش وجود دارد:
به آن توجه نکنید
مدت زیادی است که رایجترین واکنش پیشفرض، اهمیت ندادن به نظرات توهینآمیز در محل کار است، چرا که آنها با وجود اینکه خیلی تکرار میشوند ولی خیلی ظریف هستند و مواجه شدن با آنها از نظر احساسی خیلی به فرد آسیب میزند. بااینحال با سکوت، کارمندان سیاهپوست احساس میکنند با بقیه متفاوت هستند. با خود فکر میکنند که الان چه اتفاقی افتاد و دلیل آن چه بود، فکر میکنند حق آنها است که توهین بشنوند و این باور خود را تقویت میکنند که آنها به خاطر از دست دادن ارزش هویتشان در محل کار امنیت ندارند.
خیلی سریع واکنش نشان دهید
این روش شرایطی را برایتان فراهم میکند که تا زمانی جزئیات اتفاق هنوز از ذهن افرادی که درگیر بودند بیرون نرفته است، به آن رسیدگی کنید و اثرات آن را توضیح دهید. واکنش سریع یکی از اجزای اصلی اصلاح رفتار نامناسب است ولی این روش کمی خطرآفرین است. فرد خطاکار ممکن است احساس کند به او بی احترامی شده است، کنترل خودش را از دست بدهد، نتواند رفتار خوبی از خودش نشان دهد و به عنوان فرد سفیدپوست بسیار حساس یا فرد همیشه عصبانی یا دردسرساز سیاهپوست شناخته شود.
بعدا واکنش نشان دهید
واکنش بهتر این است که بعدا به طور خصوصی با فرد خطاکار صحبت کنید و توضیح دهید که چرا ریزپرخاشگری، توهینآمیز است. در این روش، اختلاف زمانی که در این شرایط پیش میآید مشکل ساز است. اگر بخواهید بعدا با آن شخص صحبت کنید باید اول به شخصی که مرتکب ریزپرخاشگری در سازمان شده است کمک کنید تا آن را به یاد بیاورد و سپس اثرات آن را بپذیرد. کارمند سیاهپوستی که بعدا میخواهد در مورد این موضوع صحبت کند ممکن است به عنوان فردی دیده شود که برای مسائل بی اهمیت بیش از حد شکایت میکند؛ مثل کسی که کینه به دل میگیرد و به «مسائل جزئی» زیاد اهمیت میدهد، در حالی که افراد دیگر که «قصد آسیب رساندن» نداشتهاند، از آن گذشتهاند. این اتهامات، نوعی تحریف نژادی است که میتواند به شدت آسیبزننده باشد.
برای اینکه تشخیص دهید در هر یک این شرایط کدام روش برای شما بهترین است چارچوبهای زیر را به شما توصیه میکنیم، سپس اگر تصمیم گرفتید واکنش نشان دهید، مطمئن باشید که مکالمه موثری خواهید داشت.
چارچوبهای موثر برای واکنش نشان دادن به ریزپرخاشگری در سازمان
تشخیص دهید
مشخص کنید که تا چه حد میخواهید برای رسیدگی به ریزپرخاشگری زمان بگذارید. برای پاسخ دادن به هر اتفاقی خودتان را تحت فشار نگذارید، به جای آن، زمانی که واقعا تصمیم به انجام آن گرفتید احساس توانمندی کرده و این کار را انجام دهید. به نکات زیر هم توجه کنید:
- اهمیت مشکل و رابطه: اگر هرکدام از این موارد یا هر دوی آنها برایتان مهم است، دوری کردن، روش مناسبی نیست. احساساتتان را به نحوی بیان کنید که احترام شخص مقابل حفظ شود و به نحوی حرفتان را اثبات کنید که توجه شما را نسبت به مشکل نشان دهد.
- احساساتتان: ریزپرخاشگری میتواند باعث شود نسبت به درست بودن واکنشتان شک کنید. به خودتان اجازه دهید همان احساسی که واقعا دارید را بروز دهید، فرقی نمیکند که آن حس، عصبانیت، ناامیدی، محرومیت، ناراحتی شدید، گیجی، شرمندگی، خستگی یا مسائل دیگر باشد. هر احساسی داشته باشید درست است و میتواند عاملی تعیینکننده در تصمیم شما باشد که چه زمانی و چگونه واکنش نشان دهید. با احساسات منفی مثل عصبانیت، بهتر است به اتفاقی که افتاده است بعدا واکنش نشان دهید. اگر گیج شدهاید، بهتر است واکنشی سریع نشان دهید. اگر از اینکه به عنوان سیاهپوست کار میکنید واقعا خسته شدهاید، شاید بهتر است به آن توجهی نکنید و اجازه دهید بگذرد. این روش برای شما بهترین گزینه است ولی برای شخص خطاکار اینطور نیست.
- دوست دارید در حال حاضر و در آینده چگونه به نظر برسید: ساکت ماندن و صحبت کردن پیامدهایی دارد. فقط شما هستید که میتوانید تشخیص دهید که انجام کدام یک از اینها در شرایط خاص عاقلانهتر است.
آرام کنید
اگر میخواهید با ریزپرخاشگری روبهرو شوید، آماده باشید تا فردی که مرتکب اشتباه شده است را آرام کنید. یکی از دلایلی که از مکالمههایی با موضوع نژاد دوری میکنیم این است که باعث میشوند افراد حالت دفاعی به خود بگیرند. فردی که مرتکب ریزپرخاشگری میشود معمولا از اینکه نژادپرست به نظر برسد یا بدتر از آن، از اینکه مشخص شود نژادپرست است، میترسد. به آنها بگویید که ممکن است این مکالمه برای آنها ناراحتکننده باشد ولی حرفی که آنها گفته یا کاری که انجام دادهاند هم شما را ناراحت کرده است. آنها را دعوت کنید تا در شرایط سختی که به خاطر حرفها و کارهایشان به وجود آمده است، در کنار شما بنشینند تا بتوانید با همدیگر ریشه رفتارهای آنها را پیدا کنید.
به چالش بکشید
فرد خطاکار را به چالش بکشید تا حرفی که زده یا کاری که انجام داده است را واضح توضیح دهد. سوالهایی مثل، «منظورتان از این حرف چه بود؟» بپرسید که مجبور شوند حقیقت را بگویند. این سوال به آن فرد فرصتی میدهد تا خودش را بررسی کند و اتفاقی که افتاده را به وضوح توضیح دهد و همچنین به شما هم این فرصت را میدهد تا نیت آن فرد را بهتر بسنجید. ریزپرخاشگری اغلب به طور ناخواسته توهینآمیز است. بپذیرید که نیت آنها همان نیتی است که خودشان ادعا میکنند ولی چارچوب مکالمهتان را تغییر دهید و در مورد تاثیرات ریزپرخاشگری صحبت کنید. برای آنها توضیح دهید که چرا و چگونه در ابتدا حرف آنها را اینطور برداشت کردید. اگر آنها باز هم ادامه دادند که «منظورشان اصلا این نبوده است» به آنها یادآوری کنید که از اینکه با اشتیاق میخواهند نیت خود را مشخص کنند، از آنها قدردانی میکنید و امیدوار هستید که آنها هم از اشتیاق شما برای توضیح دادن در مورد اثرات این عمل، قدردانی کنند.
تصمیم بگیرید
این شما هستید که مشخص میکنید ریزپرخاشگری چه تاثیری روی کار یا زندگی شما بگذارد. از خود بپرسید که شما چه چیزی از این تعامل به دست میآورید و اجازه میدهید این تعامل چه چیزی را از شما بگیرد؟ سیاهپوستان و افراد دیگر از پیش با هویتهای درهم تنیده و کم اهمیت، در محل کار در معرض انتظارات و ارزیابیهای شخصی قرار گرفتهاند. حتی بدون اینکه اجازه دهید ریزپرخاشگری شما را ناراحت کند، زندگی به اندازه کافی برایتان سخت است. اجازه دهید پایدارترین و بزرگترین عمل مقاومت شما، حفاظت کردن از شادی کار و زندگیتان باشد.
برای متحدان افراد غیر سیاهپوست نصیحتی داریم: کار اتحاد کار سختی است. همانطور که یاد میگیرید، اشتباه هم میکنید و همیشه در حال یادگیری خواهید بود. برای هر کسی که به ریزپرخاشگری در سازمان متهم شده یا با فردی مشورت کرده که به این کار متهم است، در ادامه چند نکته برای نحوه نشان دادن واکنش را به شما معرفی میکنیم:
- به یاد داشته باشید که نیت، اثر را از بین نمیبرد.
- تلاش کنید تا از تجربیات همردیفان، رئیسها و کارمندان سیاهپوست خود آگاه شوید بدون اینکه آنها را برای این آگاهی مسئول بدانید.
- زمانی که همکاران سیاهپوستتان تصمیم میگیرند تا دیدگاه خودشان را به اشتراک بگذارند، آنها را باور کنید. حالت دفاعی به خود نگیرید و با آنها وارد دعوا نشوید.
- راحت باشید و تا جایی که میتوانید در مورد مسائلی که احساس میکنید درباره دنیای اطراف و محل کارتان درست است، دوباره فکر کنید و قبول کنید که ممکن است شما هم در این ایجاد نابرابری شریک بودید.
کلام آخر
اگرچه سازمانهای بیشتری افراد را به بحثهای منصفانه در مورد نژادها در محل کار تشویق میکنند، نمیتوانیم واکنشهای شدیدی که کارمندان سیاهپوست در طول تاریخ برای حرف زدن تحمل کردهاند را نادیده بگیریم. تحول فرهنگی به زمان و هدف نیاز دارد. درحالیکه افراد را به مکالمههای استراتژیک و به موقع در مورد ریزپرخاشگری در سازمان تشویق میکنیم، در نهایت به خود فرد بستگی دارد که به روشی واکنش نشان دهد که با شخصیتی که دارد یا دوست دارد به نظر برسند، سازگاری داشته باشد.