درست است که تعیین هدف به شما کمک می‌کند تا تغییر کنید، خود را توسعه دهید و به رضایت برسید. اما هدف گذاری اصلا کار آسانی نیست چون به زمان زیاد و مسئولیت‌پذیری بالایی نیاز دارد. این اهداف مانند یک راهنما در مسیر شغلی و مسیر زندگی به شما کمک خواهند کرد. در این مقاله به شما از فرایند هدف گذاری می‌گوییم تا با شناخت آن بتوانید از خطاهای رایج در هدف گذاری دوری کنید و اهداف دست یافتنی برای خود تنظیم کنید.
سه خطای رایج در هدف گذاری
معمولا در فرایند هدف گذاری سه خطای رایج اتفاق می‌افتد که باید سعی کنید از آنها جلوگیری کنید. با شناخت این سه خطا می‌توانید از حرکت درست در مسیر زندگی و شغلی خود مطمئن شوید.
۱. هدفتان را ارزشمند ندانید.
بیشتر اوقات افراد اهداف را فقط براساس تفکرشان تعیین می‌کنند اما اگر اهدافتان را هماهنگ با ارزش‌های خود تعیین کنید، احتمال بیشتری دارد که به آنها عمل کنید. اهداف خود را با ارزش‌های خود مقایسه کنید و ببینید که این اهداف چقدر با ارزش‌های شما سازگاری دارند و سپس برای فرایند هدف گذاری تلاش کنید. اصول و ارزش‌هایی که در زندگی به آنها باور دارید خیلی مهم هستند و به همین دلیل اهدافتان نباید در تناقض با آنها باشند.
۱. هدفتان دقیقا مشخص نباشد.
گاهی ممکن است هدف بیش از حد کلی و خسته‌کننده باشد. در چنین شرایطی باید خواسته‌های خود را از اول تنظیم کنید تا یک هدف هوشمندانه (یعنی دقیق، قابل اندازه‌گیری، دست‌یافتنی، واقع‌بینانه و زمان‌بندی شده) داشته باشید. وقتی برای هدفتان برنامه‌ریزی کردید، وقت آن است که برای رسیدن به آن هدف، گام‌های کوچکی تعیین کنید که شما را در مسیر درست به حرکت در بیاورند.
۳. برای پیشبرد هدفتان هیچ حامی و کمک‌کننده‌ای نداشته باشید.
اگر کسی را داشته باشید که به عنوان مربی، منتور یا مشوق کنارتان باشد و کمکتان کند، احتمال اینکه در اهدافتان موفق شوید بیشتر می‌شود. از دوستان، خانواده و همکارانتان بخواهید که حمایتتان کنند و مسئولیتتان را (برای رسیدن به اهداف) به شما یادآوری کنند. پیوسته هدف‌های خود را بازبینی کنید تا مطمئن شوید که در مسیر دستیابی به آنها تلاش می‌کنید.
چطور هماهنگ با ارزش‌های خود، هدف گذاری کنید؟
در ادامه به شما می‌گوییم که چطور از خطاهای رایج در هدف گذاری دوری کنید و اهداف دست یافتنی تنظیم کنید که با ارزش‌های شما هماهنگ باشند.
برای تنظیم اهداف دست یافتنی باید به پنج مرحله زیر توجه کنید:
۱. تفکر
فکر کنید و ببینید ارزش‌هایتان دقیقا چه هستند. اگر اهدافتان با ارزش‌هایتان هماهنگ نباشند، انگیزه زیادی برای دستیابی به آنها نخواهید داشت. البته ابتدا باید ببینید ارزش‌های شما چه چیزهایی را شامل می‌شود. برای تشخیص ارزش‌هایتان، پنج حوزه مهم زندگیتان یعنی مسیر شغلی، خانواده، جامعه، معنویت و شخص خودتان را در نظر بگیرید و سپس به این فکر کنید که برای پیشبرد ارزش‌هایتان در هر یک از این پنج حوزه، چه کارهایی انجام می‌دهید. آن وقت متوجه می‌شوید که چه تغییراتی در زندگیتان لازم است یا اینکه برای بهبود چه موضوعاتی باید تلاش کنید؟
مثلا با خود بگویید: «معمولا زمان و انرژی‌ام را صرف چه کارهایی می‌کنم؟ به چه چیزهایی علاقه دارم؟ چه کارهایی را باید بیشتر انجام دهم؟ چه کارهایی را باید کمتر انجام دهم؟ چه فعالیت‌هایی را در کارهای روزمره‌ام باید اضافه کنم؟»
کمی برای خودتان وقت بگذارید، افکار و احساساتتان را بررسی کنید و در این کار به بازخوردهایی که از دیگران گرفته‌اید هم توجه کنید. سپس پنج مورد از گزینه‌هایی که می‌خواهید در زندگیتان تغییر دهید (یا آنها را اصلاح کنید) را روی کاغذ بنویسید. این پنج گزینه اهداف شما خواهند بود.
۲. تمرکز
در هدف گذاری از بین پنج هدفی که برای خودتان مشخص کردید، یکی را انتخاب کنید و همه تمرکزتان را روی آن بگذارید. سپس برای اینکه بتوانید آن را تبدیل به هدفی هوشمندانه (دقیق، قابل اندازه‌گیری، دست‌یافتنی، واقع‌بینانه و زمان‌بندی شده) بکنید، جزئیات مربوط به آن را روی کاغذ بنویسید.
• دقیق: هدف باید تا جایی که می‌شود دقیق و با جزئیات نوشته شود.
• قابل اندازه‌گیری: برای پیگیری میزان پیشرفت و نتایجی که به دست آورده‌اید، اهداف کمی برای خودتان مشخص کنید که قابل اندازه‌گیری باشند.
• دست‌یافتنی: مطمئن شوید که دستیابی به این هدف ممکن است.
• واقع‌بینانه: کارهای لازم برای دستیابی به هدف را شناسایی کنید.
• زمان‌بندی شده: برای خودتان مهلت‌های زمانی در نظر بگیرید.
۳. برنامه‌ریزی
برای هدفتان گام‌های کوچک و مشخصی بنویسید که می‌توانند شما را در مسیر درست قرار دهند. حداقل یکی از فعالیت‌هایی که در آینده می‌خواهید برای پیشبرد هدفتان انجام دهید را روی کاغذ بنویسید و برای آن زمان تعیین کنید.
۴. کمک گرفتن
ببینید از بین اعضای خانواده، دوستان و همکارانتان، به چه کسی می‌توانید اهدافتان را بگویید و از او کمک بخواهید. آنها می‌توانند اهدافتان را به شما یادآوری کنند و کمکتان کنند که بیشتر مسئولیت آن را بپذیرید. در انتخاب شخص و همچنین زمانی که این موضوع را با او در میان می‌گذارید دقت کنید چراکه انتخاب نادرست ممکن است جلوی پیشرفت یا انگیزه شما را بگیرد.
۵. بازبینی
هر هفته نحوه پیشرفت خود را ارزیابی کنید. روی ارزش‌ها تمرکز کنید و تصمیم بگیرید که در آینده برای رسیدن به هدفتان در فرایند هدف گذاری باید چه کارهایی انجام دهید. سپس اگر لازم بود نقاط عطف جدیدی را برای خودتان تعیین کنید.
هدف گذاری و تنظیم اهداف دست یافتنی، فرایند بلندمدتی است. انتخاب اهداف، برنامه‌ریزی برای آنها و هماهنگ کردن اهداف با ارزش‌ها کار آسانی نیست اما اگر بتوانید این مراحل را به درستی انجام دهید، نتایج ارزشمندی می‌گیرید.
