سرعت تغییر اوضاع کنونی بیسابقه است. هر روز با نگاه به اوضاع پیش آمده از ویروس کووید ۱۹، چالش های جدیدی شروع می شود. بسیاری از ما در حال دست و پا زدنیم و روال عادی زندگی خود را تغییر دادهایم تا مردم، خود و عزیزانمان را در امان نگه داریم. این زمان، غیر عادی و با اوج اضطراب و ترس است؛ زیرا زنجیرههای تامین قطع شده، ناامنی غذایی در سراسر جهان در حال رخ دادن است، مرزها بسته شدهاند، بازارها بیثبات و مسافرتها متوقف شدهاند. همه این موارد به هم وابسته هستند و آینده نامطمئن به نظر میرسد. اکثر ما، به عنوان رهبران و دست اندرکاران، توانایی اینکه سازمان های خود را متصل کرده و تولید را آغاز کنیم نداریم؛ زیرا در تقلا برای بازسازی در « ناهنجار جدید» هستیم و با توان رهبری در فضای مجازی را داشته باشیم.
همانطور که قصد داریم در این زمان نامطمئن رهبری کنیم؛ به عنوان سازمان توسعه جهانی رهبری، سوالات زیادی از ما پرسیده میشود و از ما خواسته میشود تا رهبریمان را به عنوان یک شرکت تقویت کنیم. چگونه میتوانیم آگاهانهتر از حالت واکنش اضطرابی به حالت خلاق ایجاد نتیجه حرکت کنیم؟ چگونه میتوانیم صلاحیتهای رهبری پایدار که باعث افزایش اثربخشی در دنیای VUCA (فرّار،نامشخص، پیچیده، مبهم) میشود را ایجاد کنیم؟ چگونه میتوانیم در زمان فاصله گذاری اجتماعی، نزدیکی عاظفی داشته باشیم؟ در این شرایط VUCA به چه ابعاد خلاقانهای میتوانیم تکیه کنیم؟ در نهایت، اگر قبلا این کار را نکردهایم، چگونه میتوانیم به دیگران (و خودمان) کمک کنیم تا برای رهبری در فضای مجازی، راحتی و تبحر داشته باشیم؟
به عنوان موجوداتی پیچیده، سیستمها، عقاید و ظرفیت چشماندازمان مورد چالش قرار گرفته است. شما ممکن است به چیزهایی مانند «نمیدانم چگونه به صورت مجازی کار کنم» تا «نمیدانم چگونه پیچیدگی شغل، خانواده، اجتماعی یا همسایگانم را کنترل کنم» زمانی که تهدید می شوید و چندین احساس مختلف دارید فکر کنید. شما تنها نیستید؛ همه ما در سطوح مشابهی قرار داریم.
دو راه اساسی وجود دارد که میتوانید به عنوان یک رهبر، در دو برنامه مختلف موثر باشید. یکی از آنها شیوه هدایت خودمان و دیگری نحوه رهبری دیگران است. آنها یکپارچه هستند و بنابراین در چرخهای مجازی یا نادرست بر یکدیگر تأثیر میگذارند. ما دریافتیم که شیوههای زیر برای تغییر شرایط بازی در مواقع دشوار نقش دارند. همانطور که هم به رهبری خود و هم به رهبری دیگران نگاه می کنید؛ دیدگاههایی ارائه شده است که دهها سال به رهبران و سازمانهای شان در تغییر و تحول کمک کرده است. امیدواریم که این امر به شکلگیری مسیر شما به سمت جلو کمک کند.
رهبری خود
در شرایط پیچیده و عدم اطمینان زیاد، اینکه چگونه خودمان را مدیریت می کنیم بسیار مهم است.
- مدیریت استراتژیک و انقباض: در مواقع نامشخص و دشوار گرایش ما به سمت افزایش اضطراب است و به جای اینکه منبسط شویم، منقبض میشویم. انقباض باعث بریدگی میشود و در بعضی موارد، همان چیزی که به آن اعتماد داریم، یعنی روند تفکر خلاق و نوآورانه ما را خاموش میکند. روند خلاق، ذهن ما را برای امکانات جدید با باز می کند و ما را قادر میسازد تا روی آنها حساب کنیم. اگر اضطراب و تمایل ذاتی خود به انقباض را کنترل نکنیم؛ گزینهها محدود و بسته میشوند. این خلاف آنچه ما میخواهیم و نیاز داریم است.
- دیدن فضا به عنوان فرصت: در مواقعی که کارهای روزمره ما عوض میشود و جای خود را به حالت «نرمال جدید» میدهد (کار از خانه، کودکان در خانه، ادارات بسته شده، جلسات کنسل شده ، پروژهها به حالت تعلیق درآمده)؛ همانجا فضایی پدید آمده است که قبلاً وجود نداشت. میتوانیم آن فضا را به عنوان یک تهدید یا فرصت تلقی کنیم. با دیدن فضا به عنوان فرصت و سپس قدم گذاشتن در آن می توانیم بازی را به طور کامل تغییر دهیم. باید نگرشمان را تغییر دهیم تا این مجموعه شرایط (و چگونگی رفتار ما با آنها به عنوان یک رهبر) را فرصتی برای پیشرفت همه مهارتهای خود در مواردی بدانیم که در موقعیتهای غیر قابل پیشبینی مفید خواهند بود.
- توسعه شخصی: در تلاش حداکثری برای موقعیتها و شرایط، وقتی همه چیز مانند صاعقه در حال آمدن است؛ متوجه میشویم که توسعه شخصی میتواند ذهن ما را باز کرده و سرعتمان را تسریع ببخشد. به بیان دیگر، توسعه/رشد شخصی شما میتواند در دورههای کوتاهتر و به روشهای عمیقتری اتفاق بیفتد. قدم گذاشتن آگاهانه در این مسیر و جستجوی «آنچه اینجا برای من است» ( و سپس سرمایهگذاری روی آن) باعث پیشرفت ما با روشی مثبت و شتاب دهنده میشود. هرچه در رهبری خود اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید، تیمها ( و عزیزانتان) کمتر پیشبینی کرده و نگرانی کمتری را تجربه میکنند؛ زیرا در این دنیای جدید، به سمت پیامدی سالم و موفق حرکت میکنند.
- تمرین مراقبت از خود: در مواقع عدم اطمینان، تمرینات مراقبت از خود را رها نکنید. در حقیقت، در حق خودتان و بقیه لطف کرده و آنها را دو برابر کنید. مراقبت از خود برای سالم و سرحال ماندن ضروری است. متعادل و سالم بودن به شما این امکان را میدهد تا از طریق ظرفیت و توانایی گسترده خود، برای کمک به دیگران آماده باشید. یوگا تمرین کنید، مراقبه کنید، با حیوان خانگیتان بازی کنید؛ کاری انجام دهید که باعث میشود به خودتان متصل شوید.
- تمرین آگاهی چند وجهی: تمرین آگاهی برای رشد، توسعه، اقدام در لحظه و نتایج، ضروری است. چند بار در روز وقت بگذارید تا تشخیص دهید که چگونه به هر موقعیتی پاسخ میدهید. خودتان را چک کنید. حال و هوای درونی شما چگونه است؟ جایی که هستید را بشناسید و از خود بپرسید «اینجایی که الان هستم همان جایی است که میخواهم باشم ؟ چگونه میخواهم خودم را نشان دهم؟» اگر این گونه نیست؛ آن را تغییر دهید. آیا وضعیت شما به گونهای است که موجب نگرانی اطرافیانتان شده و اوضاع را بدتر میکند؟
رهبری دیگران
همانطور که به دنبال راههایی برای هدایت دیگران در محیط فعلی هستیم؛ باید به هدف و نتیجه توجه داشته باشیم. گاهی اوقات دوباره به مبدا نگاه کنید. از خود بپرسید «هدف من چیست؛ هدف ما چیست و پیامدهایی که میخواهیم ایجاد کنیم چه چیزهایی هستند؟» به افراد کمک کنید تا بر نتیجه متمرکز بوده و هدفمحور باشند. باید با وجود هرگونه محدودیتی ماموریت خود را به خاطر آوریم؛ اختلالات را کاهش داده و خودمان را متعادل کنیم. ماموریت هدف پایدار است و تمامی طوفانها را میخواباند؛ زیرا ما را به نظمی بالاتر دعوت میکند.
- انعطاف پذیری « چگونه» را در آغوش بگیرید: زبانی که ما استفاده میکنیم میتواند به تغییر دیدگاه کمک کند. «فسخ» را از واژگان خود حذف کرده و در عوض از «تغییر مجدد یا به تعویق انداختن» استفاده کنید. این تغییر کوچک به مشتریان و تیمها کمک میکند تا امکاناتی که در تغییر کاربری جلسات چهره به چهره به جلسات مجازی و رهبری در فضای مجازی وجود دارد را ببینند. اگر مشتری شما میخواهد آموزشی را به تعویق بیاندازد یا تیم شما بگوید «نه، نمیتوانیم» مکث کرده و به آنها یادآوری کنید که « میخواهیم چه نتیجهای به دست آوریم؟ چگونه میتوانیم با هم همکاری کنیم تا به آن نتیجه برسیم؟» اگر گزینه ای وجود دارد که میتوان مجازی ارتباط برقرار کرد و هنوز هم به اهداف خود برسیم؛ چرا که نه؟
- نزدیکی عاطفی: همچنانکه فاصلهگذاری اجتماعی به یک معیار تبدیل میشود و مرزها و دفاتر سراسر جهان بسته میشوند؛ چگونه میتوانیم نزدیکی عاطفی خود را با دیگران افزایش دهیم؟ یکی از احتمالات، افزایش فرکانس و عمق ارتباطاتمان است. چک کردن روزانه تیمهایتان که جزو کار محسوب نمیشود را برنامهریزی کنید. یاد بگیرید که چگونه در یک سطح عاطفی ارتباط برقرار کنید. بدانید که میتوانید در مقیاس مشخصی صمیمیت داشته باشید. اینها برای یک رهبری در فضای مجازی موثر ضروری هستند. برای آشنایی با افراد در سطوح دیگر وقت بگذارید؛ این اتفاق ممکن است در غیر اینصورت امکان پذیر نباشد. تیمهای خوب، با ارتباط عاطفی، صمیمیت و رابطه، ساخته میشوند.
- به ندای درونی خود گوش کنید: از شایستگیهای مراقبت و ارتباطی خلاقانه خود استفاده کنید تا از تجربه افراد بهره ببرید. با آنها کاملا در لحظه بوده و در رسیدن به هدف، هدفمند باشید. شما با انجام این کار، عادتهای تیمی پایداری برای آینده میسازید که به شما امکان میدهد تا در هر محیط محدودی به طور موثر ارتباط برقرار کنید. اکنون زمان آن است تا به هدف و چشمانداز خود متکی باشید.
- بسیج کردن شبکه برای خدمت به دیگران: اکنون زمان ترویج کارایی در سراسر جهان است. یکی از راههایی که میتوانیم این کار را انجام دهیم این است که شبکههای خود را در فضای مجازی بسیج کنیم تا به ماموریت خود برسیم. نقاط ضعف (از نظر فناوری یا دیگر موارد) را پیدا کرده و برای رفع آنها نقشهای بکشید. از پلتفرمهای دیجیتال فعلی (و جدید) بهره ببرید. منبعی را پیدا کنید که میداند چگونه به طور عملی در مقیاس مشخصی کار کند و از دانش آنها برای جابجایی به یک رابط کاربری انعطاف پذیر و چابک، استفاده کنید و ابزارهای رهبری و مدیریت کارکنان از راه دور را بیابید. این کار نه تنها ما را به هم متصل میکند؛ بلکه فضایی برای تحول واقعی ایجاد میسازد.
چگونگی پاسخ ما به شرایط نامطمئن به عنوان یک رهبر تاثیری دومینو وار در زندگی تیمها، خانوادهها، معیشت و رهبری خود ما دارد. اکنون زمان آن است که با هدف حرکت کنیم؛ حتی اگر از نظر فیزیکی کنار هم نباشیم. باید یاد بگیریم که رهبری در فضای مجازی داشته باشیم. هر چه بیشتر بتوانیم تیمهای خود را از پیشبینی آنچه در آینده میآید باز داریم؛ احتمال ایجاد محیطی پایدار برای زندگی آنها بیشتر خواهد بود. ما بدون آنها هیچیم و باید کاری کنیم تا بتوانیم در این مدت آنها را رهبری کنیم.