در سال پیش رو قطعا شاهد تغییرات عظیمی خواهید بود. فکر میکنید شرایط سیاسی، اقتصادی، فناوری و تحولات جدید فرهنگی در آینده چه تاثیری بر سازمان شما خواهد گذاشت؟ ما هم مانند همه در مورد آینده مطمئن نیستیم ولی با وجود سالها تجربه و ارتباط متداوم با اتاق هیئت رئیسه، میتوانیم مسائلی که به احتمال زیاد با آن روبهرو میشوید را برایتان بازگو کنیم. در ادامه مشکلات کلیدی هیئت مدیره در آینده بیان میشود.
راز موفقیت هیئت مدیره در سالهای پیش رو این است که افرادی مناسب و همچنین اطلاعات صحیحی را در اختیار داشته باشد تا بتوانند با هر مشکلی مقابله کنند. اما اینکه «صحیح» به چه معناست، تا حد زیادی به مشکلاتی که با آن روبهرو می شوید و فرصتهایی بستگی دارد که نباید آنها را از دست بدهید.
در ادامه هشت مورد از مهمترین مشکلات هیئت مدیره را برایتان شرح دادهایم. به نظر ما، اینها موضوعاتی هستند که در سال پیش رو بیشتر مدیران هیئت مدیره باید جهت رسیدگی به آنها زمان زیادی را صرف کنند.
پیشنهاد میکنم این هشت مورد را بخوانید، آنهایی که در مورد شما صدق نمیکنند را خط بزنید و مسائل دیگری که فکر میکنید در مورد سازمان شما اتفاق میافتند را به آن اضافه کنید. این کار باعث می شود دستورکاری فوقالعاده برای سال آینده در اختیار داشته باشید.
بهتر است همین الان ذهنتان را سازماندهی کنید و ببینید آیا اعضای هیئت مدیرهای که در آن کار میکنید، افراد و اطلاعات کافی برای رسیدگی به مشکلات پیش رو را دارند؟ اگر از الان شروع کنید، برای رویارویی با سالهای پیش رو آماده خواهید بود و میتوانید در هر شرایطی به موفقیت برسید.
1- محیط قانونی:
نهاد ریاست جمهوری و کنگره تحت سلطه تکحزبی آمریکا، قوانین و مقرراتی مانند مادههای اساسی داد فرانک (Dodd-Frank)، ساختارهای مالیاتی شرکتها، لایحه حفظ توانایی مالی و غیره را فسخ کردهاند.
وقتی محیط قانونی مملو از خلا و عدمقطعیت باشد، این وظیفه اعضای هیئت مدیره است که بتوانند موارد مبهم را پیشبینی کنند، اولویتهایشان را تعیین کنند و کمک کنند شرکت طبق ارزشهایش پیش برود.
در آینده نه چندان دور هزینهها و شکافهای قانونی بهشدت کم و زیاد می شوند اما نباید بگذارید این مسئله یکپارچگی سازمان را بر هم بریزد. هیئت مدیره باید از بالا فضای سازمانی را مشخص کنند و ما مطمئنیم که پیش از نوسانات کوتاهمدت کسبوکار، این مسئله یکی از مهمترین علاقهمندیهای بلندمدت مشتریان و کارمندان است.
هزینهها و شکافهای قانونی شاید در آینده دچار نوسان شوند ولی نباید بگذارید این اتفاق برای یکپارچگی سازمان هم بیفتد.
2- فعالیت سرمایهگذاران:
این اواخر از جانب سرمایهگذاران شاهد کمپینهای کنشگرانه و سیستمهای جمعآوری وکالتنامه زیادی بودهایم (فعالیتهایی که سرمایهگذاران در آن دست به اعتراض و واکنش برضد سازمانها میزنند و سعی میکنند مسئولیت شرکت را از دست هیئت مدیره خارج کنند).
با اینکه در بعضی از نوشتهها گفتهاند کنشگری باعث پیشرفت مالی شرکتها میشود، شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد این فعالیتها فقط دستاوردهای کوتاهمدت دارند و در واقع به قیمت از دست دادن ارزش بلندمدت شرکت و ایجاد مشکلات کلیدی هیئت مدیره تمام میشوند.
حملات کنشگر حتی اگر با سطحی از پذیرش هم روبهرو شوند، گاهی زمان زیادی را از مدیران میگیرند، تمرکز مدیران ارشد را از اولویتها پرت میکنند و میتوانند توجه شرکت را به نکات غیرضروری زیادی معطوف کنند.
برای اینکه از این سناریو و این مشکل کلیدی هیئت مدیره جلوگیری کنید، باید مانند مثل خود کنشگران فکر کنید: کاستیهای موجود در عملکرد مالی یا خلق ارزش را شناسایی کرده و اقداماتی برای حل آن مسائل پیشنهاد دهید.
برای اینکه این ذهنیتها را خنثی کنید (ذهنیتهایی که نسبت به بازگشت ناکافی سرمایه وجود دارد)، باید در عوض پیشرفتهای مشهودی که در افزایش ارزش بلندمدت داشتهاید را برای افراد شرح دهید. اگر کنشگرایان سازمانتان را هدف قرار دادهاند، سریع تصمیم بگیرید که آیا میخواهید تقاضایشان را بپذیرید یا با آنها مبارزه کنید. البته بهتر است از مبارزه طولانیمدت پرهیز کنید زیرا این کار هم باعث هدر رفتن وقت مدیران میشود و هم کاهش ارزش سهام یا افزایش منفی آن را به بار میآورد.
3- امنیت سایبری:
قطعا همه میدانید که امنیت سایبری امروزه یکی از مهمترین تهدیدهای سازمانهاست.کافی است هکها و ورودهای غیرمجازی که برای سیستم یاهو، سونی، تارگت و شرکتهای دیگر اتفاق اتفاد را به یاد بیاورید.
علاوه بر آن، برای سازمانها هکهایی مانند حمله محروم سازی از سرویس (DDOS) هم اتفاق افتاده؛ مثلا در اکتبر گذشته سارقان سایبری تعداد زیادی از سایتهای مهم را از کار انداختند و آی پیهای زیادی را به سرقت بردند.
وقتی سازمانی در معرض خطر هکرها قرار میگیرد، این اعضای هیئت مدیره هستند که باید به عنوان ناظران مدیریت ریسک، مسئولیت این مشکل را بر عهده بگیرند.
بنابراین، مدیران باید همیشه بهروز باشند و بهترین روشهای موجود برای محافظت از دادههای شرکت و اطلاعت مشتریان را بدانند. هیئت مدیرهها حداقل باید اطمینان حاصل کنند که به موضوع امنیت سایبری در سازمان رسیدگی شده و اقدامات پیشگیرانهای در این باره انجام میشود.
خیلی از هیئت مدیرهها همچنین متخصصان سایبری بالارتبهای را استخدام میکنند که در رابطه با کار در شرکتهای فناوری یا در زمینه هوش مصنوعی تجربه زیادی داشته باشند؛ علاوه بر این، آموزش درون سازمانی را دشوارتر میکنند؛ زیرا اگر کارمندان فریب حیلههای امنیتی را بخورند، تهاجمهای زیادی برای سیستم اتفاق میافتد.
4- داده و تحلیل داده:
فناوری «کلانداده» روزبهروز، روش گرداندن کسبوکارها را تغییر میدهد. از تحلیلهای پیشگویانه (که به شما و رقبایتان کمک میکنند روندهای جدید را پیدا کنید) گرفته تا اعتبارسنجی دادهها (که بازار در حالتغییر را شناسایی میکند)، همه از پیشرفتهای وسیعی هستند که در زمینه تحلیل و آنالتیکس اتفاق افتادهاست.
پس بیایید با آن روبهرو شویم؛ داده، دارایی استراتژیکی است که همه با آن آشنا هستند و دیگر برای کسی تازگی ندارد. با این حال، بدون داده هرگز نمیتوان تحلیلی انجام داد و بدون تحلیل هم، خیلی سخت میشود بینش پیدا کرد.
- به همین خاطر، هیئت مدیره باید بداند که: آیا سازمان منابع لازم برای جمعآوری و تحلیل دادههای مرتبط را دارد؟
- آیا آنها بر سر اینکه چه دادههای برای تصمیمگیری از همه مهمتر هستند، با یکدیگر توافق دارند؟
- آیا اعضای هیئت برای تایید اعتبار دادهها فرایندهایی را در نظر گرفتهاند؟
- آیا سازمان برای سود بردن از دادههایی که جمعآوری میکند فرصتهای مناسبی دارد؟
شاید در حال حاضر آنچنان متوجه تاثیر «کلانداده» نشده باشید ولی انتظار میرود تا سال آینده این فناوری تاثیر زیادی بر بیشتر سازمانها بگذارد. صرف نظر از اینکه در سازمان شما چه اتفاقی میافتد، همه باید تصور کنید که رقبا و مشتریانتان دارند از همین الان پیامدهایی که این فناوری برایشان دارد را کشف میکنند و شما هم همین کار را انجام دهید.
بدون داده، تحلیل کردن ممکن نیست و بدون تحلیل هم نمیتوان به بینشی دست پیدا کرد.
5- آمادگی برای بحران:
اخبار مربوط به کسبوکار پیوسته به ما یادآوری میکنند که هر چیزی، از رویدادهای بینالمللی گرفته تا کارمندان دغلکار (صرفنظر از هکرها و سهامداران کنشگر که در موردهای قبل درمورد آنها توضیح دادیم) میتوانند سازمانی را به تباهی بکشند.
یکی از مهمترین مسئولیتهای هیئت مدیره این است که اطمینان حاصل کنند مدیرانی متفکر و پیشگیرانه دارند که میتوانند بدترین سناریوهای ممکن را پیشبینی کرده و خطرات احتمالی ناشی از آن را به حداقل برسانند.
بدیهی است که برخی از این خرابیها قابل پیشگیری نیستند ولی باز
هم اگر آمادگی لازم برای رویارویی با شرایط اضطراری را داشته باشید، میتوانید بعد از هر رویداد منفی خیلی سریع با انجام فرایندهای از پیش تعیینشده دوباره اعتماد بازار و مشتریان را به دست آورید.
وقتی مشکلات کلیدی هیئت مدیره از قبل شناسایی شوند، سازمان میتواند پروتکلها را از نو طراحی کند و در صورت لازم به تخصیص دوباره منابع لازم بپردازد تا بتواند جلوی بحرانهای احتمالی را بگیرد.
6- استراتژی:
با وجود شرایط جغرافیایی-سیاسی و محیط قانونی و مالیاتی دائمالتغییر کنونی و با در نظر گرفتن آینده فناوری (که پیوسته در حال تکامل است)، امروزه استراتژی از هر زمان دیگری اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
- در نتیجه لازم است بدانیم که آیا هیئت مدیره به فرضیههای مهم کسبوکار (و سرمایهگذاری) و همچنین تمرکز استراتژیک خود اطمینان دارد؟
- آیا سازمان چارچوبی برای ارزیابی پیوسته این فرضیهها (یا ارزیابی آنها به هنگام تغییر بازار) دارد؟
تایید دوباره اهداف سازمان و ارزیابی بازار در آینده بسیار مهم خواهد بود. علاوه بر این، هیئت مدیرهها باید از تیمهای مدیریتیشان بخواهند به این فکر کنند که چه استراتژیهایی در این محیط درحال تکامل از همه موثرتر هستند. اگر بدون تایید واضح استراتژیها به برنامههای اجراییتان را آغاز بکنید، این کار ریسکهایی را به همراه خواهد داشت.
7- همراستایی:
با پیشبینی تحول اساسی سیاستهای دولت و واکنشهای بازار که احتمال دارد فرصتها و چالشهای جدید را برای سازمانها به وجود آورند، لازم است که هیئت مدیرهها و مدیران برای تغییر سریع آمادگی موردنیاز را داشته باشند.
وقتی تصمیمگیرندگان در رابطه با ارزشها، اهداف، استراتژیها، ترفندها و استعدادهای موجود در سازمان با هم توافق داشته و نظرات همراستایی داشته باشند، خیلی راحتتر میتوانند نسبت به تحولات واکنش سریع و چابک از خودشان نشان دهند.
هیئت مدیره موفقیتمحور سعی میکند نظرات مدیرعامل را اعضای هیئت مدیره همراستا کند تا بتواند توافق را بین آنها تقویت کند، اختلافاتشان را شناسایی کرده و قبل از اینکه نوبت به تصمیمگیری برسد به آن اختلافات رسیدگی کند.
8- ترکیببندی اعضای هیئت:
وجود تنوع بین اعضای هیئت مدیره یکی از مسائل بسیار حیاتی است. در سال گذشته تقاضا برای مدیران زن یا مدیرانی با نژادهای متنوع بسیار زیاد شده بود و تعداد قابلتوجهی از سازمانها به سیستمهای سهمیهبندی کشورهای اروپایی علاقهمند شده بودند تا با استفاده از آن ها تعداد مدیران زن را در سازمانهایشان به حد مشخصی برسانند.
صرفنظر از اینکه احتمال چنین تحولی در آمریکا هم وجود دارد یا خیر، شما باید از منحنی جلو بیفتید و در اعضای هیئت مدیرهتان تا جایی که میتوانید تنوع ایجاد کنید؛ آن هم فقط به یک دلیل که از همه دلایل دیگر مهمتر است؛ اینکه این کار باعث میشود هیئت مدیرهای قدرتمدتر داشته باشید.
مفیدترین و پیشگوترین هیئتمدیرهها آنهایی هستند که گستردهترین حجم از تخصص، استعداد و تجربه شخصی را در خود جای داده باشند.
تنوع در دیدگاه یکی از روشهای کلیدی است که میتواند تفکر اعضای هیئت را وسیعتر سازد و به آنها کمک کند برای رسیدگی به مشکلات کلیدی هیئت مدیره یا جهت شناسایی فرصتها مذاکرات سالمی با یکدیگر داشته باشد. با وجود تمام مشکلاتی که تا سال آینده برای سازمانها به وجود میآید، عاقلانهترین کار این است که کاری کنید بهترین تیم ممکن را در اختیار داشته باشید.
تنوع باعث قدرتمندتر شدن هیئت مدیره و رفع مشکلات کلیدی هیئت مدیره میشود.
