رفتارهای نامناسب و غیرقانونی همیشه اتفاق میافتند. رهبر شرکت ممکن است در یک رسوایی آزار جنسی درگیر شود، رفتار تبعیضآمیز در محیط کار انجام دهد یا حتی در فعالیتهای غیرقانونی مثل کلاهبرداری یا اختلاس شریک شود. در چنین شرایطی کارشناسان منابع انسانی وارد میدان میشوند، آنها هم باید از رهبر شرکت و هم از کارمندان حمایت کنند. حال این سوال مطرح میشود که اگر رهبر سازمان کار اشتباهی انجام داده باشد، منابع انسانی از کدام یک دفاع میکند؟ کارشناسان منابع انسانی چگونه باید به چنین شرایطی واکنش نشان دهند، آیا آنها باید دفاعی برخورد کرده و از مدیرعامل محافظت کنند؟ یا باید علیه متخلفان اقدام قانونی انجام دهند؛ حتی اگر متخلف رهبر سازمان باشد؟ در ادامه همراه باشید تا ببینیم نقش منابع انسانی در برخورد آزار جنسی و رسواییها چیست و چگونه باید به رسواییها در سازمان واکنش نشان دهد.
مارک فوگل (Mark Fogel)، متخصص ارشد منابع انسانی است. او میگوید فهمیدن اینکه چگونه به این شرایط واکنش نشان دهیم برای متخصصان منابع انسانی مثل یک معما است. آیا منابع انسانی باید:
- دفاعی برخورد کنند و از مدیر عامل محافظت کند؟
- در بعضی شرایط خاص مشکل را با پول حل کند؟
- علیه همه متخلفان اقدام کند؟
چه اتفاقی میافتد اگر متخلفان صاحبان شرکت باشند؟ چه اتفاقی میافتد اگر رفتار فردی غیراخلاقی باشد ولی غیرقانونی نباشد؟ فوگول در 13 مارس 2018 در واشنگتن دیسی در کنفرانس قانون کار و قانونگذاری انجمن مدیریت منابع انسانی گفت: «انجام دادن کار درست» همیشه راحت و مشخص نیست.
فوگل میگوید متخصصان منابع انسانی باید گزینههای خود را سبک سنگین کنند. آنها میتوانند حقیقت را فاش کنند و بر قوانین اخلاقی پایبند بمانند ولی در این صورت ممکن است شغلشان را از دست بدهند یا به شهرت خود آسیب بزنند. علیرغم تلاشهای دولت برای کمک به کنترل بخش خصوصی و جلوگیری از انجام عمل متقابل افشاگران، شما باید با دقت تمام نتایج احتمالی را در نظر بگیرید.
به تنهایی با شرایط سخت روبهرو نشوید
فوگل یادآوری میکند که کمترین کاری که متخصصان منابع انسانی باید انجام دهند این است که مطابق قانون رفتار کنند. «اگر فردی واقعا قانون را زیر پا گذاشته است، باید حقیقت را اعلام کنید.» در واقع نقش منابع انسانی در برخورد با آزار جنسی این است که قانونمند برخورد کند.
این کار ممکن است به شما کمک کند تا بتوانید با فرد دیگری در شرکت در مورد شرایط صحبت کرده و استراتژیهای ممکن را بررسی کنید.
اما منابع انسانی برای مشارکت به چه کسی میتواند مراجعه کند؟ فوگل پیشنهاد میکند که در اولین قدم با یک مدیر ارشد صحبت کنید. اگر این کار ممکن نیست، میتوانید با مشاور حقوقی داخلی یا یکی از اعضای هیئت مدیره صحبت کنید. با توجه به شرایط، احتمالا داشتن مکالمهای با یکی از نمایندگان دولت هم میتواند کارساز باشد.
او میگوید «این مکالمه، مکالمه آزاردهندهای است» به خصوص برای افرادی که تا به حال با مشاوران حقوقی یا اعضای هیئت مدیره صحبت نکردهاند. «این موضوع را در نظر بگیرید که زمانی که تصمیم گرفتید برای این کار اقدام کنید باید برای پیگیری و برقراری این مکالمهها مشتاق باشید.»
به علاوه، متخصصان منابع انسانی باید به کارمندان اطمینان دهند که بتوانند جلو بیایند و مشکلات حقوقی و اخلاقی در نیروی کار را گزارش دهند.
توجه داشته باشید که مکالمهها ممکن است محرمانه نباشند. ممکن است لازم باشد تحقیقات پیگیری و مصاحبه انجام شود.
هر کاری که انجام میدهید را مکتوب کنید
زمانی که عمل خلافی شناسایی میشود، منابع انسانی باید شرایط را بررسی کند و یافتههایش را در جایی مطمئن یادداشت کند. فوگل میگوید: «شما به سختی میتوانید حرفهایی که دیروز سر میز صبحانه زدید را به یاد آورید.» پس خیلی سریع هر اطلاعاتی که به دست میآورید را مکتوب کنید. اگر یک هفته بعد اطلاعات را یاداشت کنید احتمالش خیلی زیاد است که اقدامات و دیالوگهایی را بنویسید که در واقع اتفاق نیفتادهاند.
توجه داشته باشید که همه یادداشتهای شما باید به اشتراک گذاشته شوند، ولی بهتر است پیگیر قدمهایی که برمیدارید هم باشید. برای مثال بهتر است که بعد از مکالمه حضوری یا تلفنی، صحبتهای خود را با یک ایمیل کوتاه مکتوب کرده و پیگیری کنید.
یک پیام عمومی یکسان داشته باشید
بعضی از رسواییها در بعضی شرکتها نسبت به شرکتهای دیگر عمومیتر هستند. فوگل میپرسد: «فرض کنید که مدیرعامل شرکتتان را دستگیر کردهاند و خبرنگاران از شما سوال میپرسند. به آنها درباره این رسوایی چه میگویید؟ قطعا کار سادهای نیست.»
به همین دلیل است که سازمانها مشخص میکنند چه کسانی مسئول صحبت با خبرنگاران خواهند بود. همه کارمندان باید از قوانین آگاه باشند و بدانند که چه کسانی مسئول رسیدگی به درخواستهای رسانهای شرکت هستند. اگر منابع انسانی مسئولیت پاسخگویی به رسانه را بر عهده دارد، فوگل پیشنهاد میکند که یک نفر را مسئول این کار کنید. شخصی که میخواهد با رسانهها صحبت کند باید به نکات زیر توجه کند:
- مکالمههای رسانه را در فواصل زمانی معین برگزار کنید. برای مثال بگویید: «ما هنوز در حال بررسی شرایط هستیم و به محض اینکه اطلاعات بیشتری به دست آوردیم با شما در میان میگذاریم.»
- سعی کنید شرایط را بیش از حد شرح ندهید. با چند کلمه و جمله کوتاه مطلب را بیان کنید. فقط به سوالاتی که پرسیده میشود پاسخ دهید و اطلاعات اضافی در اختیار آنها قرار ندهید.
- از حدس زدن، پیشبینی کردن یا فرضیات خودداری کنید. فقط حقایقی که از آنها اطلاع دارید را بیان کنید.
از سختکوشی منابع انسانی قدردانی کنید
زمانی که خبر اتهامات آزار جنسی علیه سیاستمداران، افراد مشهور و مدیرعاملها همه جا پخش میشود، بسیاری از افراد میپرسند: «پس منابع انسانی چه کاری انجام میدهد؟»
جاناتان سیگال (Jonathan A. Segal) و دون موریس (Duane Morris) بر این باورند که منابع انسانی در رابطه با واکنش عمومی به ادعاهای آزار جنسی رفتار ناعادلانهای دارد.
سیگال در طول جلسهای عمومی در روز 13 مارس گفت، احتمالا شرایط بسیار زیادی بوده که منابع انسانی میتوانسته اقدامات خیلی بیشتری برای مبارزه با رسوایی انجام دهد. البته زمانی هم که منابع انسانی کار درست را انجام میدهد، آن را تیتر اول روزنامهها نمینویسند. زمانی که منابع انسانی خیلی سریع شرایط را بررسی کرده و مشکل را حل میکند، دیگر قربانیان شکایت رسمی نکرده و این برای شرکت خوشایند خواهد بود.
همچنین باید این موضوع مهم را به یاد داشته باشید که منابع انسانی به تنهایی مسئول اخلاقیات و رعایت قوانین در محل کار نیست، بخش رهبری هم باید مشکلات خود را به عهده بگیرد.