شاید آشنایی اندکی با مفهوم مدیریت پروژه «چابک» داشته باشید. رویکرد چابک زاییده افکار مهندسان نرمافزار در دهههای ۷۰ و ۸۰ میلادی است که به عنوان راهی برای سرعت بخشیدن به پروژههای برنامهنویسی مورد استفاده قرار میگیرد. این رویکرد بر پایه اصول همکاری و تکرار بنا شده بود که پروژههای بزرگ و پیچیده را به چرخههای کاری کوتاه تبدیل میکرد تا تیمهای چندمنظوره آنها را انجام دهند. از آن زمان، رویکرد چابک در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار گرفته و اکنون به یکی از معروفترین رویکردهای موجود برای مدیریت پروژه تبدیل شده است. در ادامه همراه باشید تا درباره منابع انسانی چابک با شما صحبت کنیم.
امروزه پروژههای چابک همچنان بر مبنای «اسپرینتها» عمل میکنند (اسمی که به هر یک از چرخههای کاری کوتاه داده شده است). مدت زمان هر اسپرینت از قبل تعیین میشود و پس از پایان آن، میزان پیشرفت و نیاز به اصلاح مجدد بررسی شده و سپس اسپرینت بعدی آغاز میشود.
اسپرینتهای تکرارشونده فرهنگ بازخورد و بهبودی مداوم را رواج میدهند و برای تیمها این امکان را فراهم میکنند که به سرعت به تغییرات واکنش نشان دهند و از پیدا شدن اشتباههای بزرگ در پایان پروژههای طولانی و پرهزینه جلوگیری کنند.
این مزایا باعث میشود دپارتمان منابع انسانی به خودش بیاید و به رویکرد چابک که جدیدترین و محبوبترین رویکرد مدیریت پروژه است توجه نشان دهد.
منابع انسانی چابک چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟
در واقع منابع انسانی چابک، به استفاده از رویکرد چابک در دپارتمان منابع انسانی گفته میشود و در عمل به معنی همکاری بیشتر، برنامهریزی عرضی، چرخههای کاری کوتاهتر و تمرکز کمتر روی سهم هر فرد در پروژه است. برای مثال در رویکرد چابک، به جای اینکه هر فرد جداگانه و بر اساس دستورات بالا مشغول به کار شود، اعضای تیم کوچکی برای طراحی، توسعه و تحویل یک طرح در منابع انسانی با یکدیگر همکاری میکنند.
از بسیاری جهات، رو به رشد بودن ساختار کسبوکار سنتی، پشتیبانی برای منابع انسانی چابک محسوب میشود. ساختارهای سازمانی در سالهای اخیر از حالت طولی خارج شده و فرصت همکاری در تمام جهات را فراهم کردهاند.
این همکاری از دپارتمان منابع انسانی هم فراتر میرود. در واقع یکی از عناصر کلیدی رویکرد چابک این است که راهکارها باید با همکاری مشتریها توسعه داده شود؛ منابع انسانی هم راهکارها را در همکاری با کسبوکاری که زیرمجموعه آن قرار دارد توسعه میدهد.
تکامل نقشهای منابع انسانی یکی دیگر از محرکها برای استفاده از منابع انسانی چابک است. دپارتمان به دنبال افزایش ارزش استراتژیک است و بیشتر تمرکز خود را روی سنجش موفقیت میگذارد؛ چرخههای کاری کوتاهتر و فرایندهای بازبینی رویکرد چابک بهتر میتوانند روایت فعالیتهای در حال انجام را نشان دهند.
استفاده از منابع انسانی چابک را چطور باید شروع کرد؟
با اینکه درک اصول اولیه رویکرد چابک کار آسانی است، تکنیکها و اصطلاحات تخصصی آن میتواند بسیار پیچیده و گیجکننده باشد. در ادامه نکات سادهای برای استفاده از رویکرد چابک و حرکت به سمت منابع انسانی چابک عنوان شده است:
۱. رویکرد چابک را درک کرده و زبان تخصصی آن را یاد بگیرید
«اسپرینت» تنها یکی از لغات تخصصی رویکرد چابک است. وقتی عمیقتر وارد این موضوع میشوید با اصطلاحات بکلاگ، اپیکس، اسکرام و استنداپ مواجه میشوید؛ زبان جدیدی که فرهنگ چابک بر مبنای آن ساخته شده و در تیمهای توسعه نرمافزار به یک استاندارد تبدیل شده است.
دانستن معنی این اصطلاحات مهم است، اما نباید بیش از حد به این عناصر منفرد وسواس نشان داد. اینکه یک جلسه جبرانی را جلسه استنداپ بنامید، باعث نمیشود در رویکرد چابک تخصص پیدا کنید.
در واقع برای شروع بهتر است رویکرد مخالفی را در نظر بگیرید؛ یعنی از اصول رویکرد چابک استفاده کنید اما بعضی از پروتکلهای آن را به کار نبرید. گاهی اوقات به این کار «رویکرد چابک ساده» هم میگویند.
با خواندن بیانیه رویکرد چابک میتوانید درک بهتری از این اصول پیدا کنید. همچنین باید برای بررسی مطالعات موردی وقت بگذارید و ببینید کسبوکارها و دپارتمانهای منابع انسانی دیگر چگونه به شکل موفقیتآمیزی از رویکرد چابک استفاده کردهاند.
۲. طرح کسبوکار داشته باشید
مانند هر تغییر قابلتوجه دیگری که در یک سازمان اتفاق میافتد، برای موفقیت و پذیرفته شدن به طرح کسبوکار منسجمی نیاز دارید. برای ایجاد طرح کسبوکار خود باید روی اهداف نهایی تمرکز کنید. هدفتان از استفاده منابع انسانی چابک چیست؟ این کار چه تاثیری روی کسبوکار شما دارد؟
نگاه کردن به پروژههای پیشین که دور از دسترس به نظر میرسیدند (یا به موفقیت نرسیدند) میتواند به طرح کسبوکار شما کمک کند و نشان دهد رویکرد چابک چگونه میتواند نتیجه متفاوتی به همراه داشته باشد.
۳. از تجربه خودتان استفاده کنید
هنگامی که در مورد مزایای منابع انسانی چابک با افراد ذینفع و مهم صحبت میکنید، از تجربههای قبلی خود که به رویکرد چابک ارتباط دارند استفاده کنید. ممکن است بعضی از افرادی که در کسبوکار شما مشغول به کار هستند، در مدیریت پروژه با رویکرد چابک تجربه داشته باشند و بتوانند به شما کمک کنند.
با در نظر گرفتن منشا رویکرد چابک، بررسی تیمهای توسعه خالی از لطف نیست.
اگر در سازمان شما افراد باتجربهای در زمینه رویکرد چابک وجود ندارد میتوانید از مشاورها و مربیهایی استفاده کنید که به شما مشاوره داده و از شما پشتیبانی میکنند.
۴. از فناوری بهره بگیرید
رویکرد چابک که به لطف پیشرفت توسعه نرمافزاری به وجود آمده است، چرخه کاملی را پشت سر گذاشته و موجی از فناوریها و ابزارهای مختلف برای کمک به پیادهسازی آن طراحی شده است.
برای عبور از «رویکرد چابک ساده» به رویکرد کامل، به تحقیق برای یافتن ابزارهای مناسب و پلتفرمهای نرمافزاری منابع انسانی نیاز است که بتواند از روشهای کاری جدید پشتیبانی کند.
در نهایت با اینکه دنیای منابع انسانی تغییر را با سرعت کمی میپذیرد، در حال حاضر متوجه مزایای رویکرد چابک شده است. همکاری و تکرارشوندگی، فرهنگ بازخورد و بهبود مداوم را رواج میدهد و تیم منابع انسانی را قادر میسازد تا طرحهای بادوامی را اجرا کند.
استفاده از چارچوب چابک فقط قسمتی از چالش پیش روی محسوب میشود. همچنین سازمانها برای پیادهسازی آن به ابزارهای خاصی نیاز دارند. بنابراین باید برای پیادهسازی فناوری مناسب، وقت صرف شود. برای استفاده از رویکرد چابک، مسیری طولانی در پیش است.
