اهداف کسب‌وکار معمولا کل سازمان را تحت شعاع قرار می‌دهند. مواردی از قبیل بودجه، لیست مشتریان، فروشندگان و مدیریت محصول یا خدمات می‌توانند جزو اهداف سازمانی باشند. در این مقاله به ده نمونه از اهداف SMART می‌پردازیم که با استفاده از آنها می‌توانید کسب‌وکار خود را راه بیاندازید و بر روی اهداف خود متمرکز شوید. یک هدف SMART باید مشخص (Specific)، قابل اندازه‌گیری (Measurable)، دست یافتنی (Achievable)، مرتبط (Relevant) و در محدود زمانی مشخص (Time-bound) باشد. هدف گذاری سازمانی یکی از مهمترین اقدامات هر سازمانی است که در این مقاله با اشاره به نمونه اهداف SMART به تشریح اهمیت هدف گذاری سازمانی می‌پردازیم.
اهداف SMART بر چه مبنایی عمل می‌کنند؟
هر کدام از حروف کلمه SMART جنبه مختلفی از هدف شما را نشان می‌دهند. تفاوتی نمی‌کند که اهداف‌تان کسب‌وکاری باشد یا شخصی، در هر صورت مدل هدف گذاری سازمانی SMART، راهکاری موثر است. نوشتن اهداف یکی از راه‌هایی است که به شما کمک می‌کند هدف‌های خود را عملی کنید. اگر می‌خواهید هنگام تعیین اهداف تمام نکات و جزییات مهم را را رعایت کنید، اهداف خود با فرمول SMART را بنویسید. علاوه بر این با استفاده از این فرمول می‌توانید در کار تیمی، اهداف خود را دقیق‌تر و موثرتر تعیین کنید.
در ادامه معیارهای یک هدف SMART را بررسی می‌کنیم. این معیارها به شما کمک می‌کند بر اهداف خود متمرکز شوید و به نتیجه دلخواه خود برسید.
مشخص بودن (Specific)
نوشتن اهداف باعث می‌شود که هدف‌های خود را فراموش نکنیم و برای رسیدن به آن تلاش کنیم. اما بهتر است اهداف‌تان را با جزییات و مشخص بنویسید، از نوشتن هدف‌های کلی پرهیز کنید و از کلمات پویا استفاده کنید. مثلا به جای نوشتن عبارت «مشتری‌های بیشتری می‌خواهم» بنویسید «در سه ماه آینده چهار مشتری جدید خواهم داشت». با این روش روی اهدافی متمرکز می‌شوید که می‌خواهید به آنها دست یابید. سوالات کلیدی که باید هنگام تعیین اهداف از خود بپرسید عبارتند از:
• چه کارهایی باید انجام شود؟ هدف چیست؟
• چه کسانی باید این کار را انجام دهند یا این پروژه را به پایان برسانند؟
• برای رسیدن به این هدف چه مراحلی باید طی شود؟
قابل اندازه گیری (Measurable)
اگر اهداف قابل اندازه گیری باشند می‌توانید میزان پیشرفت خود را بسنجید تا بدانید چه قدر به هدف خود نزدیک شده‌اید.
در مثال بالا می‌توانیم نکته اضافه‌ای را ذکر کنیم و بگوییم که هدف شما اضافه کردن چهار مشتری جدید است. با این‌که تعیین هدف، کاری آسان و مشخص به نظر می‌رسد اما بسیاری فراموش می‌کنند که این معیار را در چارچوب اهداف خود بگنجانند. به طور کلی اندازه گیری‌هایی که انجام می‌دهید، تعیین می‌کند که به هدف خود می‌رسید یا نه.
دست یافتنی بودن (Achievable)
این معیار به شما کمک می‌کند هدفی را انتخاب کنید که دست یافتنی و عملی باشد. مدیران با تجربه می‌گویند که اهدافی که چالش برانگیزند و دسترسی به آن کار آسانی نیست، انگیزه بیشتری را در افراد ایجاد می‌کند اما این اهداف باید حتما منطقی و ممکن باشند. در مثال بالا به دست آوردن چهار مشتری هدفی دست یافتنی است ولی مدت زمانی که برای این کار در نظر گرفته شده (سه ماه) کمی غیر منطقی است. بنابراین سعی کنید که در هنگام تعیین اهداف هم بلندپرواز باشید و هم منطقی فکر کنید.
مرتبط بودن (Relevant)
اگر برنامه کلی سازمان شما به جای بالا بردن فروش، سوددهی بیشتر است، پس احتمالا اولویت اصلی شما به دست آوردن مشتریان جدید نیست. پس به جایی این‌که بر افزایش تعداد مشتریان تمرکز کنید باید تلاش کنید مشتریانی را که در حال حاضر دارید، از دست ندهید و با بالا بردن قیمت یا کاهش هزینه‌های تولید، سود خود را از هر معامله حفظ کنید. پس هدفی که انتخاب می‌کنید باید با شرایط شما مطابق و مرتبط باشد.
به هنگام بودن (Time-Bound)
باید برای اهداف خود یک چارچوب زمانی را تعیین کنید. با این کار می‌توانید پایان یا نتیجه کار خود را پیش بینی کنید و روحیه خود را بالا نگه دارید. تلاش برای به دست آوردن چهار مشتری جدید خوب است اما اگر یک چارچوب زمانی مناسب را برای آن تعیین نکنید ممکن است، این کار، بیش از زمان مورد نظر طول بکشد و کلا هدف‌تان از بین برود.
10 نمونه از اهداف SMART برای هدف گذاری سازمانی
بهترین راه برای درک روش هدفگذاری SMART این است که کاربرد آن را در کسب‌وکار امروز بدانید. نمونه‌های زیر نحوه استفاده از این مدل هدفگذاری سازمانی را به شما نشان می‌دهد.
1. هدف: به دست آوردن شش مشتری جدید تا قبل از پایان دومین دوره سه ماهه مالی
راه‌های زیادی برای تعیین اهداف SMART خودتان یا سازمان وجود دارد. مثال زیر نشان می‌دهد که یک مدیر کسب‌وکار یا کارشناس فروش چگونه این اهداف را تعیین می‌کند:
• مشخص بودن هدف: پیدا کردن شش مشتری که خودشان کسب‌وکار به حساب می‌آیند.
• قابل اندازه گیری بودن هدف: برای پیدا کردن شش مشتری به 12 پروپوزال، 24 ارائه کوتاه کسب‌وکاری و 48 نوع روش بازاریابی موثر نیاز داریم.
• دست یافتنی بودن هدف: در سال گذشته در همین مدت زمان پنج مشتری پیدا کردیم و 20 درصد سود کردیم پس دست یافتن به این هدف ممکن به نظر می‌رسد.
• مرتبط بودن هدف: تعداد مشتریانی که پیدا می‌کنیم مستقیما به سود و درآمد سازمان بستگی دارد.
• به هنگام بودن هدف: ما در هر دوره سه ماهه مالی، عملکرد خود را ارزیابی می‌کنیم. این کار برای فرایند استخدام کارمندان، تنظیم بودجه‌ها و برنامه ریزی برای اتفاقات احتمالی در آینده اهمیت زیادی دارد.
ممکن است بخواهید برای سود بیشتر پاداشی را برای مدیران فروش خود قرار دهید تا بیش از حد تعیین شده فروش را بالا ببرند. با استفاده از روش بالا می‌توانید پاداش تمام کارمندان خود را پرداخت کنید و همزمان کارمندان با مهارت خود را بشناسید.
2. هدف: پرداخت بدهی 1000 دلاری در طی 30 ماه
برای کنترل امور مالی کسب‌وکارتان باید اهداف مالی خود را مشخص کنید. یکی از اهداف SMART می‌تواند پرداخت بدهی شرکت باشد.
• مشخص بودن هدف: پرداخت بدهی1000 دلاری
• قابل اندازه گیری بودن هدف: با نظارت بر حساب‌های نقدی، میزان پیشرفت خود را ارزیابی می‌کنیم و میزان عملکرد خود را ماه به ماه پیگیری می‌کنیم.
• دست یافتنی بودن هدف: با کم کردن هزینه‌های اضافی و دریافت پول نقد و کامل از خریداران می‌توانیم به این هدف دست یابیم.
• مرتبط بودن هدف: با تمرکز بر موقعیت‌های مناسب کاری و پروژه‌های کم هزینه، میزان درآمد را بالا می‌بریم.
• به هنگام بودن هدف: طی یک دوره سی ماهه به هدف خود می‌رسیم.
3. هدف: افزایش ده درصدی میزان ترافیک موتور جستجو در دو ماه
هدف بسیاری از شرکت‌ها این است که برنامه‌ای ایجاد کنند که میزان بازدید از سایت‌شان را در شبکه‌های اجتماعی بالاتر ببرد. مدل هدف گذاری SMART در این مورد هم به شما کمک می‌آید:
• مشخص بودن هدف: می‌خواهیم میزان ترافیک موتور جستجو در دو ماه آینده تا ده درصد افزایش دهیم.
• قابل اندازه گیری بودن هدف: سه مورد از بهترین محتواهای سایت‌مان را دوباره اصلاح می‌کنیم و ده سایت بسیار معتبر را به آنها لینک می‌دهیم.
• دست یافتنی بودن هدف: این هدف در صورتی‌که همه افراد همکاری کنند هدفی منطقی و دست یافتنی است.
• مرتبط بودن هدف: میزان ترافیک موتور جستجو برای کسب‌وکار ما بسیار با اهمیت است. اگر با همین برنامه جلو رویم می‌توانید میزان ترافیک واقعی موتور جستجوی خود را بالا ببریم و این یعنی که کسب‌وکار موفقی خواهیم داشت.
• به هنگام بودن هدف: ما این کار را در دو ماه آینده انجام خواهیم داد و با بررسی فعالیت‌های‌مان و نتایج حاصل از آنها عملکرد خود را ارزیابی می‌کنیم.
4. هدف: افزایش 30 درصدی دیدگاه مشتریان جدید به طور سالیانه
امروزه رشد بسیاری از شرکت‌ها وابسته به میزان آشنایی بازار به برند آنها است. بنابراین یکی از کارهایی که باید برای شناخته شدن برند خود انجام دهید این است که طی یک سال عملکرد خود را ماه به ماه بالا ببرید.
مثلا اگر بخواهیم این عملکرد را سال به سال بسنجیم می‌گوییم تعداد دیدگاه‌های مشتریان جدید نسبت به پارسال 30 درصد افزایش داشته است.
• مشخص بودن هدف: بالا رفتن تعداد دیدگاه مشتریان جدید تا سی درصد
• قابل اندازه گیری بودن هدف: میزان پیشرفت خود را بر اساس گزارش‌های ماهانه می‌سنجیم؛ این کار مشخص می‌کند که به هدف‌مان رسیده‌ایم یا نه.
• دست یافتنی بودن هدف: سال گذشته دیدگاه مشتریان را تا 20 درصد افزایش دادیم، مطمئنیم که به این هدف می‌رسیم.
• مرتبط بودن هدف: بر اساس تحقیقات ما تا به امروز، این هدف کاملا با تکنیک‌های برتر بازاریابی ما مرتبط است.
• به هنگام بودن هدف: برای رسیدن به این هدف یک بازده زمانی سی روزه داریم.
5. هدف: آشنایی 90 درصدی تیم با نرم افزار مدیریت موجودی انبار تا پایان سومین دوره سه ماهه مالی
• مشخص بودن هدف: 90 درصد کارمندان باید هر چه سریع‌تر با نرم افزار مدیریت موجودی انبار آشنا شوند.
• قابل اندازه گیری بودن هدف: تعداد کارمندان شرکت 100 نفر است با این حساب باید حداقل 90 نفر از آنان، کار با این نرم افزار را یاد بگیرند.
• دست یافتنی بودن هدف: از آن‌جایی که افراد زیادی کار با این سیستم را یاد گرفته‌اند و آموزش از طریق وب و دسترسی به آن آسان است، این هدف دست یافتنی است.
• مرتبط بودن هدف: این دوره آموزشی باعث می‌شود که کارمندان مطابق با پلتفرم جدید سازمان پیش بروند و هر چه کارمندان با این سیستم آشنایی بیشتری پیدا کنند، کارایی شرکت بالاتر می‌رود.
• به هنگام بودن هدف: می‌خواهیم تا پایان سومین دوره سه ماهه مالی به این هدف برسیم.
6. هدف: افزایش 10 درصدی سهام بازار تا پایان سال
هدف بسیاری از سازمان‌های بزرگ وکوچک افزایش سهام بازار است. اهدافی که برای افزایش سهام بازار به کار می‌روند ویژگی‌های زیر را دارند:
• مشخص بودن هدف: ما در مورد منطقه جغرافیایی، خط تولید و سطح رشدی که به دنبال آن هستیم (10 درصد) آگاهی کامل داریم.
• قابل اندازه گیری بودن هدف: با نظارت بر مشتریان جدید، رشدی که در بازارهای جدید خواهیم داشت و رشد کلی که در بازار فعلی داریم می‌توانیم هدف‌مان را اندازه گیری کنیم.
• دست یافتنی بودن هدف: سال گذشته هشت درصد افزایش سهام داشتیم بنابراین می‌توانیم این هدف را عملی کنیم.
• مرتبط بودن هدف: اهدافی که برای رشد سازمان در نظر گرفته شده، سهام بازار را بالا می‌برد.
• به هنگام بودن هدف: تا پایان سال به این هدف می‌رسیم.
مدل هدف گذاری SMART چارچوبی کلی از هدف را به اعضای ارائه می‌کند. به این ترتیب، در پایان دوره‌ای که برای هدف‌تان در نظر گرفته‌اید، تیم می‌تواند دست یافتنی بودن هدف را بررسی کند.
7. هدف: بهبود 20 درصدی اتوماسیون گردش کار در مدت زمان شش ماه
اگر کار در حوزه کسب‌وکار را ادامه دهید، حتما با پروژه‌های بزرگ فناوری اطلاعات یا پروژه‌های برنامه ریزی منابع انسانی یا ERP مواجه خواهید شد. این پروژه‌ها بسیار سخت و چالش برانگیز هستند. برای موفق شدن در چنین پروژه‌هایی باید اتوماسیون گردش کار تیم خود را بهبود ببخشید. بهترین کار برای شروعاین است که مراحل انجام این کار را بررسی کنید:
• مشخص بودن هدف: ممکن است از قبل در تیم شما گردش کاری وجود داشته و الان بخواهید آن را بهبود ببخشید.
• قابل اندازه گیری بودن هدف: ما فرایندهای مربوط به گردش کار را تا 20 درصد افزایش خواهیم داد.
• دست یافتنی بودن هدف: تا زمانی‌که سیستم ما به درستی کار کند و اعضای تیم به کارشان متعهد باشند، این کار شدنی است.
• مرتبط بودن هدف: اگر در این کار موفق شویم می‌توانیم با همین تیم محصولات زیادی را تولید کنیم.
• به هنگام بودن هدف: گرچه این هدف، هدفی بلند مدت است ولی می‌توان آن را در یک بازه زمانی شش ماهه به پایان رساند.
8. هدف: برنامه ریزی برای برگزاری پنج وبینار آموزشی برای مشتریان تا پایان چهارمین دوره سه ماهه مالی
هدف این است که تا پایان چهارمین دوره سه ماهه مالی، پنج وبینار آموزشی 15 نفره برگزار کنید که 80 درصد از مشتریان از محتوای آن رضایت بالا یا رضایت کامل داشته باشند:
• مشخص بودن هدف: هدف برنامه‌ریزی برای برگزاری پنج وبینار است.
• قابل اندازه گیری بودن هدف: ما در هر وبینار تعداد شرکت کنندگان قبلی و شرکت کنندگان فعلی را بررسی می‌کنیم.
• دست یافتنی بودن هدف: اگر پرسنل و سیستم‌ها برای برگزاری وبینارها فعال باشند و همکاری کنند، این کار شدنی است.
• مرتبط بودن هدف: برگزاری این وبیناهار باعث افزایش مشتریان جدید می‌شود و برند شرکت را به بازار کار معرفی می‌کند.
• به هنگام بودن هدف: تا پایان دوره سه ماهه مالی چهارم این کار انجام می‌شود.
9. هدف: جذب سه سرمایه گذار سطح بالا در ماه جولای
در دنیای کسب‌وکار همه به دنبال جذب سرمایه گذار نیستند اما برخی بر این باورند که این کار میزان سوددهی سازمان‌شان بالا می‌برد.
• مشخص بودن هدف: ما به دنبال شریکانی سطح بالا و قابل قبول هستیم تا بتوانیم از طریق میزان درصد فروش را بالا ببریم.
• قابل اندازه گیری بودن هدف: در این مدت به سه شریک نیاز داریم.
• دست یافتنی بودن هدف: تا زمانی‌که از شبکه مخاطبین خود استفاده کنیم و فرصت‌های فروش را دنبال کنیم، می‌توانیم به این هدف دست پیدا کنیم.
• مرتبط بودن هدف: اگر در این کار موفق شویم می‌توانیم میزان فروش را بالا ببریم و برند خود را گسترش دهیم.
• به هنگام بودن هدف: تا آخر ماه جولای زمان داریم این کار را انجام دهیم.
10. هدف: افزایش 25 درصدی بازدید از وب‌سایت تا ماه دسامبر سال 2020
• مشخص بودن هدف: افزایش 25 درصدی تعداد بازدیدکنندگان سایت
• قابل اندازه گیری بودن هدف: می‌خواهیم تعداد بازدیدکنندگان سالیانه سایت را از صد هزار نفر به 125 هزار نفر افزایش دهیم.
• دست یافتنی بودن هدف: با توانایی‌های تیم بازاریابی و شبکه‌های اجتماعی شرکت‌مان و وب ابزارهایی که موجود است می‌توانیم به این هدف دست یابیم البته اگر این هدف را اولویت اصلی خود بدانیم.
• مرتبط بودن هدف: هرچه تعداد بازدید کنندگان سایت بیشتر شود، میزان درآمد و سوددهی شرکت بیشتر خواهد شد.
• به هنگام بودن هدف: قبل از ماه دسامبر سال 2020 این هدف را عملی می‌کنیم.
بایدها و نباید در مدل هدف گذاری سازمانی SMART
حال که چند نمونه از اهداف SMART را مشاهده کردید وقت آن است که با بایدها و نبایدها در تعیین اهداف SMART آشنا شوید. لیست کوتاه زیر، نمونه‌ای از بایدها و نبایدهایی است که
افراد برای تعیین اهداف SMART خود از آن استفاده کرده‌اند و با موفقیت به اهداف‌شان دست یافته‌اند.
- هنگام تعیین اهداف، به جزییات دقت کنید و از انتخاب هدف‌های کلی پرهیز کنید. از تعیین اهداف مبهم و نامشخص بپرهیزید.
- هنگام تعیین اهداف شرکت، اعضای تیم‌تان را درنظر بگیرید. اهداف تیم یا اهداف شرکت را در داخل سیلوهای سازمانی تعیین نکنید.
- اهدافی را تعیین کنید که دستیابی به آنها آسان نباشد و توانایی‌های افراد تیم را به چالش بکشد. از اهدافی که دست یافتنی نیستند و باعث ناامیدی تیم می‌شوند، بپرهیزید.
- اهداف مرتبطی را تعیین کنید که با برنامه ریزی استراتژیک شما مطابقت داشته باشد. اهداف فرعی و نامربوطی را که باعث حواس پرتی تیم می‌شوند، کنار بگذارید.
- برای تمام اهداف خود یک چارچوب زمانی را تعیین کنید. منتظر نتیجه‌های عالی و بی نقص نباشید.
- منعطف باشید تا در صورت لزوم بتوانید اهداف خود را تغییر دهید یا اصلاح کنید. هنگام تعیین اهداف پروژه فراموش نکنید که با دید باز به مسائل نگاه کنید.
همان‌طور که می‌بینید با رعایت چند نکته ساده می‌توانید از مدل هدف گذاری سازمانی SMART به بهترین نحو استفاده کنید و اهدافی را تعیین کنید که مطابق با توانایی‌ها و نیازهای تیم و سازمان‌تان است.
تعیین اهداف عملکردی SMART
همان‌طور که در شکل زیر می‌بینید تعیین اهداف SMART بخش اصلی در قدم اول چرخه مدیریت عملکرد است. اگر می‌خواهید از طریق روش SMART اهدافی را برای مدیریت عملکرد خود یا پیشرفت فرایند کسب‌وکارتان، تعیین کنید می‌توانید به لیست جامع بهترین سیستم‌های مدیریت عملکرد مراجعه کنید.
چرخه مدیریت عملکرد
اگرچه چارچوب مدل هدف گذاری SMART کاملا ساده و قابل اجرا است اما طرز استفاده از آن می‌تواند چالش برانگیز باشد. مهمترین اهداف کسب‌وکاری تیم را تعیین کنید و سپس آنها را در مدل هدف گذاری SMART پیاده کنید.
کلید مدیریت عملکرد یا پیشرفت فرایند کسب‌وکاری موفق، تعیین اهداف به روش SMART است. در کنار تعیین اهداف سازمان یا هدف گذاری سازمانی باید به کارمندان‌تان کمک کنید که آنها هم اهداف کسب‌وکاری خود را دنبال کنند. با استفاده از ابزار مدیریت پروژه‌ای Monday.com می‌توانید به هر یک از اعضای تیم‌تان کمک کنید تا اهداف‌شان را تعیین کنند و برای رسیدن به آنها تلاش کنند.
نتیجه گیری
بی هدف بودن مانند این است که بدون نقشه کوهنوری کنید یا بدون این‌که طرحی را آماده کرده باشید، قایقی را بسازید. با استفاده از مدل هدف گذاری سازمانی SMART نه تنها به اهداف خود دست می‌یابید بلکه می‌توانید در مسیر رسیدن به اهداف سازمانی میزان پیشرفت و عملکرد خود را اندازه گیری کنید.
با استفاده از متدولوژی هدف گذاری سازمانی SMART می‌توانید اهداف استراتژیک سازمان خود را عملی کنید. با تعیین اهدافی مشخص، قابل اندازه گیری، دست یافتنی، مرتبط و به هنگام اعضای تیم خود را روی مهمترین اهداف کسب‌وکاری متمرکز کنید و زودتر و بهتر به آنها دست یابید.
سلام .
بسیار مطالب مفید و اموزنده .
سپاس
بسیار عالی
سپاس
درود بر شما
مطالب ساده روان و مفید بودند.
بسیارعالی سپاس بیکران